Wyrok NSA z dnia 17 września 1997 r., sygn. I SA/Ka 1254/97

1. Opakowanie zwrotne nie jest towarem służącym do wyprodukowania sprzedawanego w nim towaru, jest jedynie jego opakowaniem wielokrotnego użytku, oraz jest przedmiotem umowy odrębnej od tej, której przedmiotem jest sprzedawany w nim towar. Opakowania zwrotne, za które pobrano kaucję nie są zatem towarem nabytym dla wytworzenia innego towaru. Jednocześnie nie są, w przypadku strony skarżącej - producenta przędzy, towarem służącym do odprzedaży innego towaru, gdyż sprzedawana przez skarżącą Spółkę przędza jest przez nią wyprodukowana, a nie kupiona od innego podmiotu i podlegająca odprzedaży. Tak więc art. 25 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT nie znajduje w sprawie zastosowania z tym, że nie dlatego, iż opakowania zwrotne służą do wyprodukowania towaru podlegającego podatkowi VAT, a dlatego, że nie są generalnie towarem służącym do wytworzenia innego towaru ani też do jego odprzedaży.

2. Wydawanie odbiorcom towaru opakowań zwrotnych za pobraniem kaucji nie następuje w ramach umowy użyczenia, a sprzedaży z zastrzeżeniem prawa zwrotu. Skutki wydania opakowań zwrotnych za pobraniem kaucji są dużo dalej idące niż te, które wynikałyby jedynie z umowy użyczenia. Użyczenie polega na oddaniu w bezpłatne używanie rzeczy. Jest to umowa, która nie przenosi prawa własności rzeczy i w związku z tym uprawnienia biorącego je w użyczenie podlegają szeregu ograniczeniom, poczynając od obowiązku zwrotu rzeczy, poprzez konieczność uzyskania zgody użyczającego na oddanie rzeczy do używania osobie trzeciej, aż do odpowiedzialności za zużycie rzeczy. Przyjmując opakowanie zwrotne za uiszczeniem kaucji jego odbiorca nabywa uprawnienia względem rzeczy o szerszym zakresie, bez tych ograniczeń, które wynikają z umowy użyczenia. Są to uprawnienia odpowiadające prawu własności co skłania do wniosku, że nastąpiło przeniesienie prawa własności rzeczy w drodze umowy sprzedaży, a pobierana za nie kaucja jest skalkulowana tak, jak cena towaru, odpowiada jego wartości. Sprzedaż ta następuje jedynie z zastrzeżeniem prawa zwrotu opakowań wielokrotnego użytku. Przy takim rozumieniu tej czynności stwierdzić należy, że jest ona sprzedażą w rozumieniu art. 2 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, a więc czynnością podlegającą przepisom ustawy o VAT, ale zwolnioną od tego podatku na podstawie par. 3 pkt 1 lit. "d" rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 czerwca 1993 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym /Dz.U. nr 59 poz. 272 ze zm./. Konsekwencją tego jest brak możliwości pomniejszenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy zakupie opakowań zwrotnych, które wprowadzono następnie do obrotu za pobraniem kaucji.