Wyrok NSA z dnia 16 marca 1995 r., sygn. I SA 50/94

Pojęcia "przejąć" /"objąć"/ użyte w art. 1 ust. 2 ustawy z dnia 25 października 1990 r. o zwrocie majątku utraconego przez związki zawodowe i organizacje społeczne w wyniku wprowadzenia stanu wojennego /Dz.U. 1991 nr 4 poz. 17/ oznaczają nie tylko objęcie w posiadanie, ale także uzyskanie określonego prawa do przedmiotu posiadania w rozumieniu przepisów prawa cywilnego.

Bank, który w ramach swojej statutowej działalności przechowuje na rachunku określone wartości, nie nabywa do nich tego rodzaju uprawnień.

Zobowiązanie banku, który przechowywał na swym rachunku środki finansowe, do zwrotu majątku utraconego przez związek zawodowy w wyniku wprowadzenia stanu wojennego, stanowi orzeczenie skierowane do osoby nie będącą stroną.

UZASADNIENIE

Na podstawie wniosku złożonego 17 grudnia 1991 r. do Społecznej Komisji Rewindykacyjnej Niezależny Samorządny Związek Zawodowy Solidarność przy Fabryce Urządzeń Okrętowych domagał się od Narodowego Banku Polskiego Oddział w P. zwrotu zwaloryzowanej kwoty 133.719 zł. znajdującej się na koncie bankowym oraz kwoty 31.067 zł., stanowiącej równowartość przekazanych 9 grudnia 1981 r. składek związkowych za listopad 1981 r.

Uczestnik postępowania - Bank G. Spółka Akcyjna, będący następcą prawnym Narodowego Banku Polskiego Oddział w P., w piśmie z dnia 16 czerwca 1992 r. nie uznał roszczenia, gdyż nie przejął środków finansowych ani nie dysponował nimi. Nie jest także następcą prawnym podmiotów, które faktycznie majątek ten przejęły w stanie wojennym. Poszczególne oddziały Banku G. /dawniej Narodowego Banku Polskiego/ były tylko pośrednikami w rozliczeniach pieniężnych swoich klientów. Dysponentem tych środków była specjalna Komisja do spraw Zarządu Majątkiem Związków Zawodowych, powołana rozporządzeniem Rady ministrów z dnia 15 października 1982 r. /Dz.U. nr 34 poz. 226/. Wspomniana Komisja zapewne zadysponowała środkami zgromadzonymi następnie na specjalnie wydzielonym rachunku w byłym IV Oddziale Narodowego Banku Polskiego, który to rachunek w 1985 r. został zlikwidowany. Bank nie posiada dokumentów rozliczeniowych z okresu 1981 - 1985 r. ze względu na pięcioletni okres ich przechowywania.