Wyrok NSA z dnia 20 stycznia 1994 r., sygn. II SA 2444/92

Kompetencja do orzekania w ramach przepisu art. 2 ust. 1 lit. "e" dekretu z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej /Dz.U. nr 4 poz. 17/ nie została przekazana organom samorządu.

Naczelny Sąd Administracyjny oddalił na podstawie art. 207 par. 5 Kpa skargę Teodora M. na decyzję Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 15 października 1992 r. w przedmiocie przejęcia nieruchomości ziemskiej na cele reformy rolnej.

UZASADNIENIE

Spór dotyczy tego, czy nieruchomość ziemska, położona w miejscowości I., w gminie T. (...) , podlega działaniu art. 2 ust. 1 lit. "e" dekretu PKWN z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej /Dz.U. nr 4 poz. 17/. Innymi słowy, chodzi o to, czy w dniu 13 września 1944 r. /dniu wejścia w życie tego dekretu/ łączny obszar majątku w I. przekraczał, czy nie przekraczał 100 ha powierzchni ogólnej /powierzchni niezależnej od wielkości użytków rolnych/. Wymieniona nieruchomość ziemska leży na terenie dawnego województwa pomorskiego.

Według Wojewody (...) , zarówno w dniu 1 września 1939 r. /art. 2 ust. 2 dekretu z dnia 6 września 1944 r. mówi, że nieważne są wszystkie prawne lub fizyczne działy nieruchomości ziemskich wymienionych w art. 2 ust. 1 lit. "e", dokonane po dniu 1 września 1939 r./, jak i w dniu 13 września 1944 r. /dniu wejścia w życie dekretu/, nieruchomość ziemska położona w miejscowości I. miała 100,3975 ha. Składało się na to 98,4201 ha gruntów /łąka, podwórze, rola, pastwisko i woda/ oraz 1,9774 ha dróg. Według księgi wieczystej (...) w dniu 7 września 1945 r. nastąpiło odłączenie ze spornej nieruchomości ziemskiej 1,9774 ha dróg i przepisanie ich przez ówczesnych właścicieli hipotecznych /Józefa i Agnieszkę małżonków M./ na rzecz Zarządu Gminnego. Jednocześnie z prawnym przeniesieniem własności obszaru dróg /do przeniesienia własności, według obowiązującego wtedy na tym obszarze kodeksu cywilnego niemieckiego, potrzebny był oprócz odpowiedniej umowy obligacyjnej i umowy rzeczowej jeszcze konstytutywny wpis do księgi wieczystej - par. 929 i 925 kodeksu cywilnego niemieckiego/ nastąpiło także - jak podaje organ - katastralne odłączenie wskazanych dróg /także z dniem 7 września 1945 r./. Dopiero więc z dniem 7 września 1945 r. - jak podaje na podstawie badań wszystkich, a więc i już zamkniętych odpowiednich ksiąg wieczystych, Wojewoda (...) - sporna nieruchomość ziemska, według stanu księgi wieczystej, obejmowała mniej niż 100 ha powierzchni ogólnej: 98,4201 ha.