Określanie stanu technicznego oraz wycena maszyn i urządzeń

6 poziom Polskiej Ramy Kwalifikacji

Syntetyczna charakterystyka efektów uczenia się

Osoba posiadająca kwalifikację wolnorynkową:

- określa stan techniczny oraz wycenia maszyny i urządzenia,

- stosuje specjalistyczną wiedzę z zakresu budowy i struktury maszyn i urządzeń, w tym przepisy prawa związane z użytkowaniem maszyn i urządzeń,

- analizuje dostępną dokumentację techniczną, dokonuje oględzin i innych czynności, które są niezbędne do ustalenia stanu technicznego maszyn i urządzeń,

- analizuje historię użytkowania maszyn i urządzeń, w tym zakres wykonanych przeglądów, napraw i modernizacji maszyn i urządzeń,

- stwierdza możliwość wykonania oceny stanu technicznego i wyceny wartości rynkowej lub określa konieczność przeprowadzenia dalszych badań,

- opracowuje stosowny do zakresu zlecenia dokument końcowy.

Zestaw 1. Charakteryzowanie maszyn i urządzeń

Poszczególne efekty uczenia się

Kryteria weryfikacji ich osiągnięcia

Stosuje wiedzę z zakresu budowy i struktury maszyn i urządzeń

- omawia definicję maszyny i urządzenia, uwzględniając ich rodzaje wynikające z przeznaczenia (np. maszyny energetyczne, maszyny robocze, urządzenia),

- stosuje pojęcia i nazewnictwo, które dotyczą poszczególnych rodzajów maszyn i urządzeń,

- omawia właściwości maszyn i urządzeń, uwzględniając ich rodzaje,

- identyfikuje maszyny i urządzenia na podstawie oznakowań fabrycznych, danych identyfikacyjnych (np. numery seryjne, oznaczenia modelu), cech roboczych (np. wyposażenia) i innych dostępnych informacji (np. instrukcji obsługi, dokumentacji techniczno-ruchowej).

Stosuje przepisy związane z użytkowaniem maszyn i urządzeń

- wskazuje przepisy, które stanowią podstawę wykonywania czynności rzeczoznawcy maszyn i urządzeń (przepisy prawa, normy (Polskie Normy, normy europejskie, normy branżowe) oraz instrukcje użytkowania maszyn i urządzeń),

- wskazuje przepisy dotyczące dopuszczenia do użytkowania danego typu maszyny i urządzenia,

- charakteryzuje uprawnienia instytucji działających w obszarze oceny zgodności maszyn i urządzeń wynikające z obowiązujących przepisów prawa w obszarze np. ochrony środowiska i bezpieczeństwa użytkowania i pracy.

Stosuje wiedzę z zakresu wyceny maszyn i urządzeń

- posługuje się terminologią obowiązującą rzeczoznawcę maszyn i urządzeń (m.in. wartość rynkowa, wartość godziwa, wartość likwidacyjna, wartość pozostałości, wartość złomu, koszt odtworzenia, koszt zastąpienia, utrata wartości),

- opisuje i stosuje metody wyceny maszyn i urządzeń (porównawczą, kosztową i mieszaną),

- analizuje dokumenty źródłowe inne niż przepisy prawa w zakresie niezbędnym do wykonywania czynności rzeczoznawcy maszyn i urządzeń.

Zestaw 2. Określenie stanu technicznego i wartości rynkowej maszyny lub urządzenia

Poszczególne efekty uczenia się

Kryteria weryfikacji ich osiągnięcia

Dokonuje oględzin maszyny lub urządzenia

- ocenia kompletność dokumentacji związanej z użytkowaniem maszyny lub urządzenia,

- analizuje dostępną dokumentację związaną z użytkowaniem maszyny lub urządzenia,

- identyfikuje zgodność maszyny lub urządzenia z dokumentacją,

- sprawdza kompletność maszyny lub urządzenia,

- przeprowadza próbę pracy maszyny lub urządzenia z pomocą personelu uprawnionego oraz z zachowaniem zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,

- sprawdza stan nadzoru nad maszynami i urządzeniami.

Ocenia stan techniczny maszyny lub urządzenia

- weryfikuje możliwość wykonania oceny stanu technicznego lub określa konieczność wykonania dalszych badań technicznych,

- ocenia zużycie techniczne maszyny lub urządzenia,

- określa przyczyny ewentualnej awarii maszyny lub urządzenia,

- weryfikuje zakres ewentualnych uszkodzeń maszyny lub urządzenia.

Analizuje historię użytkowania maszyny lub urządzenia, w tym zakres wykonanych przeglądów, napraw i modernizacji maszyny lub urządzenia

- weryfikuje zgodność sposobu użytkowania danej maszyny lub urządzenia z zaleceniami producenta zawartymi w instrukcji użytkowania,

- sprawdza zakres przeprowadzonej naprawy lub modernizacji maszyny lub urządzenia,

- weryfikuje jakość przeprowadzonej naprawy lub modernizacji maszyny lub urządzenia,

- weryfikuje konieczność poniesienia dalszych nakładów na przywrócenie maszyny lub urządzenia do użytkowania.

Ocenia wartość rynkową maszyny lub urządzenia

- identyfikuje informacje pozwalające określić wartość rynkową maszyny lub urządzenia,

- analizuje rynek pierwotny lub wtórny pod kątem wartości rynkowej maszyny lub urządzenia,

- na podstawie zgromadzonych informacji określa wartość rynkową maszyny lub urządzenia.

Sporządza dokument końcowy

- omawia strukturę dokumentu końcowego zawierającego podsumowanie prac,

- kompletuje dokument końcowy, w tym niezbędne załączniki.

1. Metody

Na etapie weryfikacji stosowane są wyłącznie następujące metody: test teoretyczny, analiza dowodów i deklaracji oraz rozmowa z komisją walidacyjną.

2. Zasoby kadrowe

Komisja walidacyjna składa się z minimum 3 osób. Każdy członek komisji musi spełniać następujące warunki:

- posiadać minimum 5-letnie doświadczenie z zakresu budowy i eksploatacji maszyn i urządzeń technicznych oraz tworzenia dokumentacji końcowej,

- posiadać wykształcenie wyższe oraz tytuł zawodowy magistra inżyniera,

- posiadać zaświadczenie o niekaralności,

- posiadać praktyczne umiejętności z zakresu metod walidacji przewidzianych dla danej kwalifikacji i sporządzania dokumentów z przebiegu walidacji.

Przewodniczący komisji walidacyjnej jest powoływany spośród członków komisji przez kierownika instytucji certyfikującej.

3. Sposób organizacji walidacji oraz warunki organizacyjne i materialne

Walidacja składa się z dwóch części. Część pierwszą walidacji stanowi test, w formie pisemnej, obejmujący zestaw 1 i zestaw 2 efektów uczenia się. Pozytywne zaliczenie części pierwszej jest warunkiem przystąpienia do części drugiej. Część druga walidacji obejmuje analizę dowodów i deklaracji połączoną z rozmową z komisją.

Dowody uznane w procesie walidacji to trzy niezależne od siebie raporty końcowe z oględzin różnych maszyn i urządzeń (wycena wykonana metodą kosztową, metodą porównawczą i metodą mieszaną), które kandydat przedłożył przed przystąpieniem do walidacji. Przedłożone przez kandydata raporty końcowe zawierają informacje odnoszące się do kryteriów weryfikacji opisanych w zestawie 2 efektów uczenia się.

W przypadku negatywnego wyniku walidacji instytucja certyfikująca jest zobowiązana przedstawić uzasadnienie decyzji oraz zapewnić bezstronną i niezależną procedurę odwoławczą.

Instytucja certyfikująca zapewnia:

- salę do przeprowadzenia walidacji,

- zestaw komputerowy z oprogramowaniem biurowym oraz dostępem do Internetu,

- rzutnik,

- ekran.

4. Etapy identyfikowania i dokumentowania

Instytucja certyfikująca zapewnia pomoc doradcy walidacyjnego w zakresie identyfikowania i dokumentowania posiadania efektów uczenia się wskazanych dla kwalifikacji wolnorynkowej.

Nie określa się wymagań w zakresie metod identyfikowania i dokumentowania efektów uczenia się.

Doradca walidacyjny musi spełniać następujące warunki:

- posiadać minimum 5-letnie doświadczenie z zakresu budowy i eksploatacji maszyn i urządzeń technicznych i tworzenia dokumentacji końcowej,

- posiadać wykształcenie wyższe oraz tytuł zawodowy magistra inżyniera,

- posiadać zaświadczenie o niekaralności,

- posiadać praktyczne umiejętności z zakresu metod walidacji przewidzianych dla danej kwalifikacji.

Instytucja certyfikująca zapewnia odpowiednie miejsce pracy doradcy walidacyjnego, umożliwiające spotkanie z kandydatem.

Do walidacji może przystąpić osoba, która posiada wykształcenie wyższe na kierunku technicznym (kwalifikacja pełna z minimum 6 poziomem Polskiej Ramy Kwalifikacji - dyplom inżyniera).

Osoba przystępująca do walidacji powinna przedstawić:

- zaświadczenie o niekaralności,

- trzy wykonane samodzielnie raporty końcowe z oględzin i wycen różnych maszyn i urządzeń, zróżnicowane pod względem metody ich oszacowania (wycena wykonana metodą kosztową, metodą porównawczą i metodą mieszaną).

Brak innych, poza pozytywnym wynikiem walidacji, warunków uzyskania kwalifikacji wolnorynkowej

Certyfikat jest ważny przez 8 lat.

W celu przedłużenia certyfikatu należy przedłożyć:

- potwierdzenie udziału w przynajmniej 1 szkoleniu rocznie z zakresu rzeczoznawstwa maszyn i urządzeń,

- wykazanie aktywności zawodowej w zakresie umiejętności opisanych w kwalifikacji w okresie minimum 4 lat, np. lista wydanych dokumentów końcowych: opinii, wycen, ekspertyz,

- oświadczenie o braku postępowań dotyczących nieprawidłowości w odniesieniu do wykonanych działań z zakresu rzeczoznawstwa maszyn i urządzeń.

Nie rzadziej niż raz na 10 lat