Na podstawie art. 3 ust. 4 i 5 ustawy z dnia 7 marca 2007 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (Dz. U. Nr 64 poz. 427, z późn. zm.²⁾) ogłasza się, co następuje:

§ 1. W Programie Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013, stanowiącym załącznik do obwieszczenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 12 października 2007 r. w sprawie Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 (M. P. Nr 94, poz. 1035), zmienionym obwieszczeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 16 października 2009 r. w sprawie zmiany Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 (M. P. Nr 72, poz. 913), wprowadza się zmiany określone w załączniku do niniejszego obwieszczenia.

Załącznik do obwieszczenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi
z dnia 18 marca 2010 r. (poz. 193)

W Programie Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 wprowadza się następujące zmiany:

1) w rozdziale 3:

a) w podrozdziale 3.1 w pkt 3.1.2 „Wyniki w sektorze rolnym, leśnym i żywnościowym”:

- w części „Infrastruktura wodna związana z rolnictwem oraz gospodarowanie rolniczymi zasobami wodnymi” w akapicie trzecim dodaje się zdanie w brzmieniu:

„Istotne dla rolnictwa oraz ochrony środowiska jest tworzenie warunków dla zwiększenia retencji wody.”,

- w części „Produkcja zwierzęca”:

- po akapicie piątym dodaje się akapity w brzmieniu:

„Polska z produkcją około 12 mld l mleka rocznie jest jednym z większych producentów w Unii Europejskiej, porównywalnym z Holandią, Włochami, czy Wielką Brytanią. Mleczarstwo jest także jednym z podstawowych sektorów polskiego rolnictwa mającym 18-20% udział w wartości produkcji towarowej. O znaczeniu chowu bydła dla kondycji polskiego rolnictwa decyduje nie tylko wartość wyprodukowanego mleka szacowana na około 3,5 mld euro rocznie, ale również to, że ponad 21% produkcji globalnej polskiego rolnictwa ma swoje źródło w chowie bydła, które jednocześnie jest podstawowym gatunkiem umożliwiającym racjonalne wykorzystanie potencjału produkcyjnego trwałych użytków zielonych.

W 2008 r. krowy mleczne utrzymywano w ok. 550 tys. gospodarstw. Chowem bydła mlecznego w Polsce zajmowało się co trzecie, a w województwach podlaskim i warmińsko-mazurskim - co drugie gospodarstwo. W Polsce odnotowujemy stopniową poprawę struktury produkcji mleka. O ile w 2002 r. prawie 64% krajowego pogłowia krów znajdowało się w najmniejszych stadach liczących do 9 szt., a w stadach liczących ponad 30 krów zaledwie 10%, to w 2007 r. było to odpowiednio ok. 43% i ok. 20%. Udział stad liczących 10-29 krów zwiększył się w latach 2002-2007 z ok. 26% do ok. 38%.

Jednocześnie średnio w UE-15 przeciętne stado krów w latach 2005-2007 liczyło ponad 37 krów, a w stadach liczących przynajmniej 30 krów znajdowało się ponad 90% pogłowia z tego prawie 1/4 w stadach liczących ponad 100 krów. W najmniejszych stadach liczących do 9 krów znajdowało się niespełna 3% pogłowia krów w UE-15.”,

- dziewiąty akapit otrzymuje brzmienie:

„Produkcja mięsa z uboju w Polsce stanowiła w 2004 r. 7,6% produkcji w UE w tym wołowego i cielęcego 3,9%, wieprzowego 9,1% i drobiowego 8,6%. Mleka krowiego produkujemy 8,7%, a jaj kurzych 8,2%. Przemysł mleczarski jest jedną z podstawowych gałęzi przemysłu spożywczego mającym prawie 13,5% udziału w wartości jego sprzedaży. Konieczne jest wsparcie działań podejmowanych przez polskie mleczarstwo do funkcjonowania na zliberalizowanym rynku, po likwidacji kwot mlecznych. Działania te powinny służyć rozwiązywaniu podstawowych barier hamujących jego rozwój i utrudniających konkurowanie polskich produktów na globalnym rynku.”,

b) w podrozdziale 3.1 w pkt 3.1.3 „Środowisko i gospodarka gruntami”:

- w części „Stan wód i gospodarka wodna” po akapicie siódmym dodaje się akapit w brzmieniu:

„Zgodnie z ustawą z dnia 10 lipca 2007 r. o nawozach i nawożeniu (Dz. U. Nr 147, poz. 1033), gospodarstwa prowadzące chów drobiu powyżej 40 tys. szt. lub trzody chlewnej powyżej 2 tys. szt. od roku 2009 mają obowiązek posiadania planu nawożenia, a także są zobowiązane do zagospodarowania co najmniej 70% gnojówki i gnojowicy na użytkach rolnych. Ponadto od roku 2011 ustawa zobowiązuje wszystkich producentów rolnych do przechowywania płynnych nawozów naturalnych w szczelnych, przykrytych zbiornikach. Tak długie vacatio legis dla tych wymogów miało na celu pozostawienie czasu rolnikom na przeprowadzenie koniecznych dostosowań; wyznaczając termin 1 stycznia 2011 r. założono, że jest to realny termin na spełnienie tego wymogu przez wszystkie gospodarstwa, których to dotyczy. W latach poprzednich, w ramach Planu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2004-2006 oraz SPO „Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich” oraz PROW 2007-2013 podjęto szerokie działania na rzecz doposażenia gospodarstw rolnych w urządzenia do składowania nawozów naturalnych, przeznaczając na ten cel środki publiczne w wysokości łącznej ok. 2,5 mld zł. Należy oczekiwać, że w związku z upływem terminu vacatio legis rolnicy nadal budować będą zbiorniki do przechowywania płynnych nawozów naturalnych w ramach projektów współfinansowanych z środków unijnych.”,

- w części „Energia odnawialna” po akapicie jedenastym dodaje się akapit w brzmieniu:

„Wsparcie rozwoju wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych zgodne jest z określonymi po przeglądzie WPR (Health Check) nowymi wyzwaniami stojącymi przed polityką rozwoju obszarów wiejskich.”,

- część „Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej” otrzymuje brzmienie:

„Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej

Działanie obejmuje inwestycje służące wykorzystaniu, wytwarzaniu lub dystrybucji energii ze źródeł odnawialnych (np. energia z biomasy, słoneczna, geotermalna, wiatrowa) i tym samym realizuje jeden z celów określonych w art. 16a rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005 z dnia 20 września 2005 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) (Dz. Urz. UE L 277 z 21.10.2005, str. 1, z późn. zm.).”,

c) w podrozdziale 3.1 w pkt 3.1.4 „Gospodarka wiejska i jakość życia” w części „Internet” dodaje się akapity:

„Dostęp do nowoczesnych technologii Internetu jest bardzo ważny dla rozwoju społeczno-ekonomicznego. Budowa społeczeństwa informacyjnego ma szczególne znaczenie na obszarach wiejskich, jako czynnik niwelujący skutki izolacji geograficznej - gorszy dostęp do usług i rynku. Obecnie dostęp do Internetu na wsi jest trudniejszy niż na obszarach miejskich, przy czym wskaźniki procentowe dostępności usług stale rosną. W skali kraju odsetek gospodarstw domowych posiadających dostęp do Internetu w domu wzrósł z 26% w 2004 r. do 41% w 2007 r. (GUS, 2007), przy czym w dużych miastach odpowiednio z 34% do 50%, a na wsi z 15% do 29%.

Internet staje się coraz ważniejszym źródłem informacji i narzędziem niezbędnym dla prowadzenia działalności gospodarczej (w tym rolniczej). W sytuacji gdy obszary wiejskie, ze względu na rozproszoną strukturę osadniczą i związane z tym koszty inwestycji infrastrukturalnych, nie stanowią priorytetu dla firm komercyjnych, konieczne jest zaangażowanie środków publicznych w finansowanie przedsięwzięć związanych z rozpowszechnieniem dostępu do Internetu szerokopasmowego dla przedsiębiorców i mieszkańców obszarów wiejskich.

Zadania w zakresie społeczeństwa informacyjnego są realizowane przez Polskę w ramach Polityki Spójności, w związku z ustaleniami Europejskiego Planu Naprawy Gospodarczej włączone zostaną także do PROW 2007-2013.”,

d) w podrozdziale 3.2 w części „Zagrożenia”:

- pkt 1 otrzymuje brzmienie:

„1) Aspekty rolno-spożywcze

- bariery handlowe z krajami trzecimi,

- presja konkurencyjna.”,

- pkt 3 otrzymuje brzmienie:

„3) Aspekty społeczno-ekonomiczne

- wzrost ubóstwa i wykluczenia społecznego na obszarach wiejskich,

- ograniczone możliwości dywersyfikacji zatrudnienia osób odchodzących z rolnictwa, wynikające z powolnego wzrostu gospodarczego,

- spowolnienie rozwoju ze względu na braki w zakresie infrastruktury.”;

2) w rozdziale 4:

a) w podrozdziale 4.1 dodaje się akapity w brzmieniu:

„W ramach przeprowadzonej w roku 2008 oceny Wspólnej Polityki Rolnej (Health Check) oraz opracowania, w związku z ogólnoświatowym kryzysem gospodarczym, Europejskiego Planu Naprawy Gospodarczej (EERP) określono nowe wyzwania stojące przed Unią Europejską:

a) zmiany klimatyczne,

b) odnawialne źródła energii,

c) gospodarka wodna,

d) różnorodność biologiczna,

e) środki towarzyszące restrukturyzacji sektora mleczarskiego,

f) innowacje związane z priorytetami wymienionymi w lit. a-d,

g) infrastruktura szerokopasmowego Internetu na obszarach wiejskich.

Działania Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 takie jak: „Modernizacja gospodarstw rolnych”, „Poprawianie i rozwijanie infrastruktury związanej z rozwojem i dostosowaniem rolnictwa i leśnictwa”, „Program rolnośrodowiskowy” oraz „Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej”, będą realizowały cele powyższych „nowych wyzwań”.”,

b) w podrozdziale 4.2 w części „Synergia pozytywna” po akapicie piątym dodaje się akapit w brzmieniu:

„Działania Osi 3 przyczynią się do rozwoju obszarów wiejskich przez poprawę infrastruktury i stanu zagospodarowania przestrzennego oraz wsparcie inwestycji związanych z rozwojem działalności gospodarczej.”,

c) dodaje się podrozdział 4.3 w brzmieniu:

„Europejski Plan Naprawy Gospodarczej oraz przegląd Wspólnej Polityki Rolnej (Health Check)

W ramach przeprowadzonej w roku 2008 oceny Wspólnej Polityki Rolnej (Health Check) oraz opracowania, w związku z ogólnoświatowym kryzysem gospodarczym, Europejskiego Planu Naprawy Gospodarczej (EERP) określono nowe wyzwania stojące przed Unią Europejską:

a) zmiany klimatyczne,

b) odnawialne źródła energii,

c) gospodarka wodna,

d) różnorodność biologiczna,

e) środki towarzyszące restrukturyzacji sektora mleczarskiego,

f) innowacje związane z priorytetami wymienionymi w lit. a-d,

g) infrastruktura szerokopasmowego Internetu na obszarach wiejskich.

PROW 2007-2013 w kształcie zaproponowanym we wrześniu 2007 r. uwzględniał w szerokim zakresie wskazane wyżej cele.

Dodatkowe środki przyznane Polsce na działania w zakresie rozwoju obszarów wiejskich (168 890 000 euro) zostaną przeznaczone na realizację nowych wyzwań w ramach następujących działań:

a) modernizacja gospodarstw rolnych - projekty dotyczące restrukturyzacji gospodarstw prowadzących produkcję mleka (inwestycje związane z rozwojem produkcji mleka lub reorientację w związku z zaprzestaniem produkcji mleka),

b) poprawianie i rozwijanie infrastruktury związanej z rozwojem i dostosowywaniem rolnictwa i leśnictwa poprzez gospodarowanie rolniczymi zasobami wodnymi - projekty w zakresie retencjonowania wody (w tym retencja glebowa i zapobieganie odwadnianiu, renaturyzacja torfowisk i cieków),

c) program rolnośrodowiskowy - projekty w ramach pakietu 5 dotyczące cennych siedlisk przyrodniczych i ochrony zagrożonych gatunków ptaków,

d) podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej - projekty w zakresie wykorzystania energii odnawialnej,

e) podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej - projekty związane z budową infrastruktury szerokopasmowego Internetu na obszarach wiejskich.

Uzasadnieniem wyboru określonych wyżej kierunków wsparcia są następujące przesłanki.

Restrukturyzacja sektora mleczarskiego

W Polsce występuje duże rozdrobnienie produkcji mleka w porównaniu z innym krajami członkowskimi. Wobec planowanego zniesienia kwotowania, konieczne jest więc przyspieszenie działań na rzecz restrukturyzacji sektora przez:

- modernizację produkcji mleka, zwłaszcza w gospodarstwach produkujących co najmniej 100 tys. l mleka rocznie, co przyczyni się do zwiększenia potencjału produkcyjnego oraz konkurencyjności gospodarstw mleczarskich i poprawi pozycję sektora na rynku europejskim,

- wspieranie inwestycji związanych ze zmianą kierunku produkcji gospodarstw rezygnujących z produkcji mleka.

Istotną kwestią w realizacji inwestycji w sektorze mleczarskim, a także w podejmowaniu działalności alternatywnych, będzie dbałość o zgodność inwestycji ze standardami środowiskowymi, zarówno obowiązującymi obecnie, jak i tymi, które będą obowiązywać (w zakresie cross-compliance) od roku 2010 oraz 2013.

Gospodarka wodna

Polska posiada stosunkowo niewielkie zasoby wody. W perspektywie zmian klimatu możliwe jest częstsze występowanie okresowych deficytów wody. Wskaźnik dostępności wody wynosi ok. 1300 m³/mieszkańca/rok (średnia w Europie wynosi ok. 4 500 m³/mieszkańca/rok). Z kolei mała liczba i pojemność zbiorników retencyjnych powoduje, że zatrzymują one tylko 6% rocznego odpływu. Zarówno z punktu widzenia gospodarki, jak i środowiska zasadne jest wsparcie projektów w zakresie retencjonowania wód.

Odnawialne źródła energii

Wykorzystanie odnawialnych źródeł energii staje się coraz bardziej istotne jako element zrównoważonego rozwoju. W ciągu najbliższych lat energia ze źródeł odnawialnych stanowić będzie znaczący składnik bilansu energetycznego Polski. W ramach PROW 2007-2013 realizowane są projekty dotyczące energetyki odnawialnej, które przyczynią się do oszczędzania zasobów surowców energetycznych, poprawy stanu środowiska przez redukcję zanieczyszczeń do atmosfery i wód oraz ilości wytwarzanych odpadów.

Infrastruktura szerokopasmowego Internetu na obszarach wiejskich

Słabo rozwinięta infrastruktura techniczna na wsi stanowi jedną z najpoważniejszych barier rozwoju obszarów wiejskich, wpływając zarówno na jakość życia mieszkańców, jak i na możliwości inwestowania na tych obszarach. Problemem jest m. in. brak dostatecznego dostępu do Internetu szerokopasmowego na obszarach wiejskich. W 2008 r. w Polsce zasięg szerokopasmowego Internetu (przez DSL) osiągnął ok. 70% całkowitej populacji kraju, podczas gdy na obszarach wiejskich wynosił 42,5% ogółu populacji wiejskiej. Jak wynika z 14. Raportu Implementacyjnego Komisji Europejskiej, w Polsce, w porównaniu z rokiem 2007, nastąpił ponad 2,5-krotny wzrost dostępu do Internetu szerokopasmowego. W roku 2007 wskaźnik penetracji (pokrycia) był na poziomie 5,2%, a obecnie wzrósł do poziomu 13,2% czyli o 8 punktów procentowych.

Przeciwdziałanie wykluczeniu informatycznemu i rozwój społeczeństwa informacyjnego stanowią jeden z priorytetów polityki spójności w Polsce. Na ten cel zaplanowano w różnych programach, realizowanych w ramach Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia, ponad 3,25 mld euro ze środków wspólnotowych i ponad 4 mld euro łącznie. Wsparcie inwestycji, m. in. na obszarach wiejskich, uwzględniono w Regionalnych Programach Operacyjnych, Programie Operacyjnym „Rozwój Polski Wschodniej” oraz Programie Operacyjnym „Innowacyjna Gospodarka”.

Priorytety i działania przewidziane do realizacji w ramach ww. programów obejmują kompleksowo całą Polskę w układzie horyzontalnym i regionalnym, w tym także obszary wiejskie.

Działania te zostaną uzupełnione przez uwzględnienie rozwoju budowy infrastruktury szerokopasmowego Internetu w PROW 2007-2013 w ramach działania „Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej”. Polska zdecydowała się przeznaczyć ok. 35% dodatkowych środków związanych z Europejskim Planem Naprawy Gospodarczej na działanie związane z finansowaniem infrastruktury szerokopasmowego Internetu w PROW 2007-2013.

Ważną kwestią jest zwielokrotnienie efektu stworzenia infrastruktury technicznej w zakresie budowy Internetu szerokopasmowego poprzez komplementarne wykorzystanie innych dostępnych, również w ramach PROW 2007-13, instrumentów usprawniających dostęp społeczeństwa do korzyści płynących z wykorzystania narzędzi internetowych, jak np. szkolenia, doradztwo, lokalne projekty informacyjne itp.

Różnorodność biologiczna

Istotnym atutem Polski jest dobrze zachowana bioróżnorodność obszarów rolniczych. Program rolnośrodowiskowy, którego budżet zaplanowano na kwotę 2 303 750 000 euro, obejmuje łącznie 9 pakietów. Wszystkie zaplanowane pakiety rolnośrodowiskowe w sposób bezpośredni lub pośredni wpływają na zachowanie bioróżnorodności. Szczególnie istotny pod tym względem jest pakiet 5 „Ochrona zagrożonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych na obszarach Natura 2000”, którego wdrożenie powinno obejmować (zgodnie z założeniami) 370 tys. ha. W 2009 r. na realizację pakietu 5 w ramach PROW 2007-2013 rolnicy złożyli 529 wniosków o przyznanie pomocy finansowej na powierzchnię ok. 15 000 ha. Biorąc pod uwagę wartość docelową obszaru objętego wsparciem dla pakietu 5, który wynosi 370 000 ha trwałych użytków zielonych (TUZ), liczbę złożonych wniosków oraz czas trwania programu należy stwierdzić, że środki finansowe przeznaczone na działanie powinny w wystarczającym stopniu pokryć zapotrzebowanie rolników. Jednakże celem wzmocnienia efektów przyrodniczych Programu rolnośrodowiskowego postanowiono skierować na realizację pakietu 5 dodatkowe środki w wysokości 10 mln euro z puli przyznanej w ramach Health Check/EERP.”;

3) w rozdziale 5 w podrozdziale 5.1:

a) w części „Oś 1: Poprawa konkurencyjności sektora rolnego i leśnego (art. 20 rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005)” po akapicie pierwszym dodaje się akapit w brzmieniu:

„W związku z planowanym zniesieniem kwot mlecznych niezbędne jest szczególne wsparcie podmiotów działających w sektorze mleczarskim w celu ułatwienia im dostosowania się do nowych warunków rynkowych.”,

b) część „Bilans oś 1: Poprawa konkurencyjności sektora rolnego i leśnego:” otrzymuje brzmienie:

„Bilans oś 1: Poprawa konkurencyjności sektora rolnego i leśnego:

W przypadku Polski największy nacisk zostanie położony na działania związane z modernizacją gospodarstw rolnych i infrastrukturą związaną z rolnictwem (w szczególności w zakresie gospodarki wodnej) oraz przetwórstwa produktów rolnych, marketingu i systemów jakości żywności (ok. 47% środków osi 1). Duże znaczenie będzie miało dostosowywanie struktury wiekowej rolników i obszarowej gospodarstw rolnych (ok. 39% środków osi 1). Na pozostałe działania, w tym działania związane z rozwojem kapitału ludzkiego, przeznacza się ok. 14% środków osi 1.”,

c) w części „Oś 3: Jakość życia na obszarach wiejskich i różnicowanie gospodarki wiejskiej (art. 52 rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005)” po akapicie piątym dodaje się akapit w brzmieniu:

„Istotne dla warunków życia ludności i możliwości rozwoju gospodarczego wsi jest udoskonalenie usług komunalnych. W ramach PROW 2007-2013 wspierane będą inwestycje z zakresu rozwoju sieci szerokopasmowego Internetu, które są niezbędne, aby mieszkańcy wsi uczestniczyli w pełni w procesie budowy społeczeństwa informacyjnego.”,

d) część „Bilans oś 3: Jakość życia na obszarach wiejskich i różnicowanie gospodarki wiejskiej:” otrzymuje brzmienie:

„Bilans oś 3: Jakość życia na obszarach wiejskich i różnicowanie gospodarki wiejskiej:

W warunkach Polski zarówno instrumenty sprzyjające tworzeniu miejsc pracy (indykatywnie ok. 39% środków osi 3), jak i jakości życia (indykatywnie ok. 61% środków osi 3) są ze sobą związane i powinny być realizowane przy zachowaniu komplementarności z działaniami w innych funduszach.”;

4) w rozdziale 5 w podrozdziale 5.3 w pkt 5.3.1 „Oś 1 Poprawa konkurencyjności sektora rolnego i leśnego”:

a) w działaniu „Ułatwianie startu młodym rolnikom”:

- w części „Definicja rozpoczęcia prowadzenia działalności rolniczej” akapit pierwszy otrzymuje brzmienie:

„Za datę rozpoczęcia prowadzenia działalności rolniczej uznawana jest data:

a) wejścia po raz pierwszy w posiadanie nieruchomości rolnej o powierzchni co najmniej 1 ha UR,

b) w przypadku osób, które po raz pierwszy weszły w posiadanie nieruchomości rolnej o powierzchni co najmniej 1 ha UR przed ukończeniem 18 roku życia - data ukończenia 18 lat, z zastrzeżeniem lit. c i d,

c) w przypadku osób, które po raz pierwszy weszły w posiadanie nieruchomości rolnej o powierzchni co najmniej 1 ha UR przed zakończeniem nauki szkolnej lub studiów wyższych - data zakończenia lub zaprzestania nauki lub studiów wyższych,

d) w przypadku osób, które po raz pierwszy weszły w posiadanie nieruchomości rolnej o powierzchni co najmniej 1 ha UR przed rozpoczęciem służby wojskowej lub w trakcie jej odbywania - data zakończenia tej służby, pod warunkiem że rozpoczęcie tej służby nastąpiło nie później niż 12 miesięcy od daty określonej zgodnie z lit. a, b lub c,

e) w przypadku osób, które po raz pierwszy weszły w posiadanie nieruchomości rolnej o powierzchni co najmniej 1 ha UR w drodze spadku i nie później niż w ciągu 12 miesięcy od nabycia tej nieruchomości przekazały ją w dzierżawę - data rozwiązania/wygaśnięcia umowy dzierżawy, pod warunkiem, że umowa dzierżawy została zawarta w formie aktu notarialnego albo z datą pewną.”,

- w części „Kryteria dostępu” w akapicie drugim pkt 1 otrzymuje brzmienie:

„1) ma powierzchnię użytków rolnych nie mniejszą niż średnia krajowa i nie większą niż 300 ha;”,

b) w działaniu „Renty strukturalne”:

- w części „Cel działania” dodaje się akapit w brzmieniu:

„Działanie to będzie uważnie monitorowane i będzie podlegało ocenie pod względem jego wkładu do restrukturyzacji polskiego rolnictwa”,

- w części „Opis działania”:

- w akapicie pierwszym zdanie pierwsze otrzymuje brzmienie:

„Pomoc będzie udzielana producentom rolnym, którzy zdecydują się na zaprzestanie prowadzenia działalności rolniczej i przekazanie gospodarstw rolnych innym producentom rolnym lub następcom.”,

- akapit piąty otrzymuje brzmienie:

„Pula środków przydzielona w ramach PROW 2007-2013 na program rent strukturalnych wynosi 2 549 600 000 euro. Ze środków tego okresu programowania będą wypłacane zarówno zobowiązania wobec beneficjentów rent strukturalnych z PROW 2004-2006, jak i wobec beneficjentów działania z PROW 2007-2013, w granicach dostępnych środków.”,

- uchyla się akapit szósty,

- w akapicie siódmym uchyla się pkt 1,

- dodaje się akapit w brzmieniu:

„Strona polska nie będzie występowała z żadnych powodów o zwiększenie wkładu UE na to działanie w obecnym okresie programowania.”,

- część „Kryteria dostępu” otrzymuje brzmienie:

„Kryteria dostępu

Renta strukturalna może być przyznana, jeśli producent rolny zaprzestanie w sposób trwały prowadzenia komercyjnej działalności rolniczej i przekaże w sposób trwały całe posiadane gospodarstwo rolne (z wyłączeniem działki przeznaczonej na potrzeby własne).

Grunty wchodzące w skład przekazywanego gospodarstwa rolnego są przekazywane:

1) na powiększenie gospodarstwa rolnego innego producenta rolnego; w przypadku osoby fizycznej producent ten spełnia następujące warunki:

- nie ukończył 50. roku życia,

- posiada odpowiednie kwalifikacje zawodowe do prowadzenia działalności rolniczej albo

2) następcy, który rozpocznie po raz pierwszy działalność rolniczą podejmując prowadzenie tego gospodarstwa jako beneficjent działania „Ułatwianie startu młodym rolnikom”.

Powierzchnia przekazanych użytków rolnych wynosi co najmniej 6 ha albo 3 ha w przypadku gospodarstw rolnych położonych w województwach: małopolskim, podkarpackim, śląskim lub świętokrzyskim.

Powierzchnia gospodarstwa, które powstanie po przejęciu gruntów (docelowego), nie może być mniejsza niż średnia powierzchnia gospodarstwa rolnego w kraju. Jeśli gospodarstwo o powierzchni większej niż 10 ha przekazywane jest na powiększenie innego gospodarstwa rolnego, wielkość gospodarstwa docelowego musi być większa od gospodarstwa przekazywanego o co najmniej 10%.”,

- w części „Definicja beneficjenta” przed akapitem dodaje się akapit w brzmieniu:

„Maksymalna liczba beneficjentów wspieranych w ramach działania „Renty strukturalne” w ramach zobowiązań podjętych w latach 2007-2013 będzie wynosiła 20 400.”,

- część „Opis powiązania z działaniem w zakresie podejmowania działalności przez młodych rolników” otrzymuje brzmienie:

„Opis powiązania z działaniem w zakresie podejmowania działalności przez młodych rolników

W ramach działania „Renty strukturalne”, poza możliwością przekazania posiadanych gruntów rolnych na powiększenie innego gospodarstwa rolnego istnieje możliwość ich przekazania na rzecz następcy - ale jedynie w przypadku gdy jest to beneficjent działania „Ułatwianie startu młodym rolnikom”. Dzięki temu istnieje możliwość lepszej kontroli zobowiązań następcy co do prowadzenia gospodarstwa i realizacji założeń biznesplanu. Zapewnia to również lepszą efektywność działania „Renty strukturalne”.

Dla obu działań w ten sam sposób określono wymogi dotyczące kwalifikacji zawodowych następcy i ewentualnego ich uzupełniania.

W obydwu działaniach wielkość tworzonego gospodarstwa nie może być mniejsza od średniej krajowej.

W procedurach wdrażania działania zostaną wprowadzone mechanizmy koordynacji w czasie rozpatrywania wniosków tak, aby zapewnić zsynchronizowanie terminu przekazania gospodarstwa z przyznaniem premii dla młodego rolnika.”,

- część „Wielkość płatności” otrzymuje brzmienie:

„Wielkość płatności

Podstawowa wysokość pomocy wynosi 1013 zł. Wysokość renty strukturalnej może zostać zwiększona o 676 zł, jako dodatek na małżonka oraz o 102 zł, jeżeli rolnik przekaże gospodarstwo rolne o łącznej powierzchni użytków rolnych większej niż 10 ha osobie w wieku poniżej 40. roku życia.

Wysokość wsparcia podlega sumowaniu, z tym, że łączna wysokość pomocy nie może wynosić więcej niż 1791 zł.

Wysokość renty strukturalnej nie przekracza równowartości 18 000 euro rocznie na przekazującego gospodarstwo zgodnie z załącznikiem do rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005 w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW).”,

- część „Finansowanie” otrzymuje brzmienie:

„Finansowanie

Koszt całkowity: 2 549 600 000 euro

Wydatki publiczne: 2 549 600 000 euro”,

- część „Postanowienia przejściowe” otrzymuje brzmienie:

„Postanowienia przejściowe

Liczba beneficjentów z okresu 2004-2006 wynosi 53 400. Przy założeniu uśrednionej wysokości renty strukturalnej zobowiązania wynikające z PROW 2004-2006 przeniesione w ciężar budżetu PROW 2007-2013 wyniosą ok. 2 120 mln euro. Oznacza to, że dla beneficjentów okresu 2007-2013 założono alokacje na poziomie ok. 420 mln euro.”,

- część „Skwantyfikowane wartości docelowe dla wspólnych wskaźników monitorowania” otrzymuje brzmienie:

„Skwantyfikowane wartości docelowe dla wspólnych wskaźników monitorowania

c) w działaniu „Korzystanie z usług doradczych przez rolników i posiadaczy lasów”:

- część „Liczba beneficjentów” otrzymuje brzmienie:

„Liczba beneficjentów

1 500 000 uprawnionych do uzyskania wsparcia, przewidywana łączna liczba beneficjentów w latach 2007-2013 szacowana jest na 320 000.”,

- część „Finansowanie” otrzymuje brzmienie:

„Finansowanie

Koszt całkowity: 272 500 000 euro

Wydatki publiczne: 218 000 000 euro”,

- część „Skwantyfikowane wartości docelowe dla wspólnych wskaźników monitorowania” otrzymuje brzmienie:

- „Skwantyfikowane wartości docelowe dla wspólnych wskaźników monitorowania

- część „Specyficzne dla Programu wskaźniki dodatkowe i skwantyfikowane wartości docelowe” otrzymuje brzmienie:

„Specyficzne dla Programu wskaźniki dodatkowe i skwantyfikowane wartości docelowe

d) w działaniu „Modernizacja gospodarstw rolnych”:

- w części „Cele działania” dodaje się zdanie w brzmieniu:

„Celem działania jest również zapewnienie producentom rolnym prowadzącym produkcję mleczarską możliwości dostosowania się do zmieniających się warunków, w związku z przewidzianym wygaśnięciem systemu kwot mlecznych w roku 2015.”,

- w części „Zakres działania” akapit drugi otrzymuje brzmienie:

„Pomoc przyznaje się na inwestycje, które nie spowodują wzrostu produkcji, dla której brak jest rynku zbytu.”,

- po części „Rodzaj inwestycji” dodaje się część „Rodzaje operacji związanych z priorytetami, o których mowa w art. 16 a rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005” w brzmieniu:

„Rodzaje operacji związanych z priorytetami, o których mowa w art. 16 a rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005

Inwestycje związane z produkcją mleczarską, prowadzące do.

1) rozwoju produkcji mleczarskiej;

2) zmiany profilu prowadzonej działalności rolniczej, co jest związane z zaprzestaniem produkcji mleczarskiej.

Inwestycje te przyczynią się do poprawy konkurencyjności sektora mleczarskiego.”,

- w części „Intensywność pomocy” dodaje się akapit w brzmieniu:

„W przypadku podmiotów wspólnie realizujących operację związaną z priorytetami, o których mowa w art. 16 a rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005, i polegająca na zakupie na współwłasność maszyny lub urządzenia, poziom pomocy podnosi się o 10 punktów procentowych w stosunku do poziomu określonego powyżej.”,

- część „Finansowanie” otrzymuje brzmienie:

„Finansowanie

Koszt całkowity: 4 622 670 279 euro

Wydatki publiczne: 1 849 068 111 euro”,

- część „Skwantyfikowane wartości docelowe dla wspólnych wskaźników monitorowania” otrzymuje brzmienie:

„Skwantyfikowane wartości docelowe dla wspólnych wskaźników monitorowania

- część „Specyficzne dla Programu wskaźniki dodatkowe i skwantyfikowane wartości docelowe” otrzymuje brzmienie:

„Specyficzne dla Programu wskaźniki dodatkowe i skwantyfikowane wartości docelowe

e) w działaniu „Zwiększanie wartości dodanej podstawowej produkcji rolnej i leśnej”:

- po części „Rodzaj inwestycji (materialne - niematerialne)” dodaje się część „Rodzaje operacji związanych z priorytetami, o których mowa w art. 16 a rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005” w brzmieniu:

„Rodzaje operacji związanych z priorytetami, o których mowa w art. 16 a rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005

Inwestycje związane z poprawą przetwórstwa i marketingu produktów mleczarskich, przyczyniające się do poprawy konkurencyjności sektora mleczarskiego.”,

- część „Finansowanie” otrzymuje brzmienie:

„Finansowanie

Koszt całkowity: 3 728 000 000 euro

Wydatki publiczne: 932 000 000 euro”,

- część „Skwantyfikowane wartości docelowe dla wspólnych wskaźników monitorowania” otrzymuje brzmienie:

„Skwantyfikowane wartości docelowe dla wspólnych wskaźników monitorowania

- część „Specyficzne dla Programu wskaźniki dodatkowe i skwantyfikowane wartości docelowe” otrzymuje brzmienie:

„Specyficzne dla Programu wskaźniki dodatkowe i skwantyfikowane wartości docelowe

f) w działaniu „Poprawianie i rozwijanie infrastruktury związanej z rozwojem i dostosowaniem rolnictwa i leśnictwa”:

- w części „Uzasadnienie” dodaje się akapit w brzmieniu:

„Budowa urządzeń umożliwiających retencjonowanie wód, w szczególności retencję glebową i zapobieganie odwadnianiu, a także renaturyzacja torfowisk i cieków w sposób odtwarzający ich zdolność retencyjną ma istotne znaczenie środowiskowe i gospodarcze, przyczynia się do poprawy zdolności magazynowania wody, a operacje z tego zakresu realizują cele wymienione w art. 16 a rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, sformułowane zgodnie z ustaleniami dokonanymi podczas przeglądu WPR (Health Check).”,

- część „Finansowanie” otrzymuje brzmienie:

„Finansowanie

Koszt całkowity: 637 531 111 euro

Wydatki publiczne: 637 531 111 euro

Schemat I: 160 000 000 euro

Schemat II: 477 531 111 euro”,

- część „Skwantyfikowane wartości docelowe dla wspólnych wskaźników monitorowania” otrzymuje brzmienie:

„Skwantyfikowane wartości docelowe dla wspólnych wskaźników monitorowania

- część „Specyficzne dla Programu wskaźniki dodatkowe i skwantyfikowane wartości docelowe” otrzymuje brzmienie:

„Specyficzne dla Programu wskaźniki dodatkowe i skwantyfikowane wartości docelowe

g) w działaniu „Uczestnictwo rolników w systemach jakości żywności”:

- część „Finansowanie” otrzymuje brzmienie:

„Finansowanie

Koszt całkowity: 80 000 000 euro

Wydatki publiczne: 80 000 000 euro”,

- część „Skwantyfikowane wartości docelowe dla wspólnych wskaźników monitorowania” otrzymuje brzmienie:

„Skwantyfikowane wartości docelowe dla wspólnych wskaźników monitorowania

- część „Specyficzne dla Programu wskaźniki dodatkowe i skwantyfikowane wartości docelowe” otrzymuje brzmienie:

„Specyficzne dla Programu wskaźniki dodatkowe i skwantyfikowane wartości docelowe

5) w rozdziale 5 w podrozdziale 5.3 w pkt 5.3.2 „OŚ 2 Poprawa środowiska naturalnego i obszarów wiejskich”:

a) w działaniu „Program rolnośrodowiskowy (Płatności rolnośrodowiskowe)”:

- w części „Cele działania” dodaje się akapit w brzmieniu:

„Program rolnośrodowiskowy w sposób bezpośredni lub pośredni wpływa na zachowanie bioróżnorodności i tym samym wpisuje się w realizację celów sformułowanych zgodnie z ustaleniami dokonanymi podczas przeglądu WPR (Health Check) i wymienionych w art. 16 a rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.”,

- w części „Podstawowe wymagania” w akapicie drugim zdanie pierwsze otrzymuje brzmienie:

„Podstawowe wymagania dla programu rolnośrodowiskowego obejmują (zgodnie z art. 39 ust. 3 rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005): minimalne normy, wymogi podstawowe w zakresie zarządzania - SMR (art. 5 i 6 rozporządzenia Rady (WE) nr 73/2009) oraz prawodawstwo krajowe (załącznik 11 do Programu).”,

- w części „Forma i wysokość pomocy” tabela otrzymuje brzmienie:

- część „Liczba beneficjentów” otrzymuje brzmienie:

„Liczba beneficjentów

Szacowana liczba beneficjentów w latach 2008-2013 wynosi 200 tys.³⁾”,

- część „Powierzchnia wsparcia” otrzymuje brzmienie:

„Powierzchnia wsparcia

Ok. 10% użytków rolnych (1,5-1,8 mln ha)⁴⁾.”,

- część „Finansowanie” otrzymuje brzmienie:

„Finansowanie

- część „Skwantyfikowane wartości docelowe dla wspólnych wskaźników monitorowania” otrzymuje brzmienie:

„Skwantyfikowane wartości docelowe dla wspólnych wskaźników monitorowania

- część „Skwantyfikowane wartości docelowe dla wspólnych wskaźników monitorowania w ramach pakietu 5 „Ochrona zagrożonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych na obszarach Natura 2000”” otrzymuje brzmienie:

„Skwantyfikowane wartości docelowe dla wspólnych wskaźników monitorowania w ramach pakietu 5 „Ochrona zagrożonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych na obszarach Natura 2000”

- część „Pakiet 5. Ochrona zagrożonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych na obszarach Natura 2000” otrzymuje brzmienie:

„Pakiet 5. Ochrona zagrożonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych na obszarach Natura 2000

Skwantyfikowane wartości docelowe dla wskaźników monitorowania

b) w działaniu „Zalesianie gruntów rolnych oraz zalesianie gruntów innych niż rolne”:

- część „Finansowanie” otrzymuje brzmienie:

„Finansowanie

Koszt całkowity: 513 501 520 euro

Wydatki publiczne: 513 501 520 euro

- część „Skwantyfikowane wartości docelowe dla wspólnych wskaźników monitorowania” otrzymuje brzmienie:

„Skwantyfikowane wartości docelowe dla wspólnych wskaźników monitorowania

- część „Specyficzne dla Programu wskaźniki dodatkowe i skwantyfikowane wartości docelowe” otrzymuje brzmienie:

„Specyficzne dla Programu wskaźniki dodatkowe i skwantyfikowane wartości docelowe

c) w działaniu „Odtwarzanie potencjału produkcji leśnej zniszczonego przez katastrofy oraz wprowadzanie instrumentów zapobiegawczych”

- część „Finansowanie” otrzymuje brzmienie:

„Finansowanie

Koszt całkowity: 100 000 000 euro

Wydatki publiczne: 100 000 000 euro”,

- część „Skwantyfikowane wartości docelowe dla wspólnych wskaźników monitorowania” otrzymuje brzmienie:

„Skwantyfikowane wartości docelowe dla wspólnych wskaźników monitorowania

- część „Specyficzne dla Programu wskaźniki dodatkowe i skwantyfikowane wartości docelowe” otrzymuje brzmienie:

„Specyficzne dla Programu wskaźniki dodatkowe i skwantyfikowane wartości docelowe

6) w rozdziale 5 w podrozdziale 5.3 w pkt 5.3.3 „Oś 3 Jakość życia na obszarach wiejskich i różnicowanie gospodarki wiejskiej”:

a) w działaniu „Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw” w części „Forma i wysokość pomocy” akapit drugi otrzymuje brzmienie:

„Wysokość pomocy przyznanej na realizację operacji nie może przekroczyć:

1) 100 000 zł (25 616,1 euro) - jeśli biznesplan przewiduje utworzenie co najmniej 1 i mniej niż 2 miejsc pracy (w przeliczeniu na pełne etaty średnioroczne), co uzasadnione jest zakresem rzeczowym operacji;

2) 200 000 zł (51 232,1 euro) - jeśli biznesplan przewiduje utworzenie co najmniej 2 i mniej niż 3 miejsc pracy (w przeliczeniu na pełne etaty średnioroczne), co uzasadnione jest zakresem rzeczowym operacji;

3) 300 000 zł (76 848,2 euro) - jeśli biznesplan przewiduje utworzenie co najmniej 3 miejsc pracy (w przeliczeniu na pełne etaty średnioroczne), co uzasadnione jest zakresem rzeczowym operacji.”,

b) w działaniu „Podstawowe usługi dla gospodarki ludności wiejskiej”:

- w części „Uzasadnienie” dodaje się akapit w brzmieniu:

„Wprowadzenie w ramach działania możliwości dofinansowania inwestycji z zakresu budowy infrastruktury szerokopasmowego Internetu jest zgodne z założeniami Europejskiego Planu Odnowy Gospodarczej i przyczyni się do wyrównania szans rozwojowych pomiędzy miastem a obszarami wiejskimi.”,

- część „Cel działania” otrzymuje brzmienie:

„Cel działania

Poprawa warunków życia oraz prowadzenia działalności gospodarczej na obszarach wiejskich przez rozwijanie niektórych elementów infrastruktury technicznej zapewniających dostęp do podstawowych usług dla ludności i gospodarki.

W celu zmniejszenia zużycia paliw kopalnych w ramach działania wspierane będą inwestycje dotyczące wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych, tym samym działanie to wpisuje się w realizację celów sformułowanych zgodnie z ustaleniami dokonanymi podczas przeglądu WPR (Health Check) i wymienionych w art. 16a rozporządzenia (WE) nr 1698/2005.”,

- część „Zakres działania” otrzymuje brzmienie:

„Zakres działania

Pomocy udziela się na realizację projektów w zakresie:

1) gospodarki wodno-ściekowej w szczególności:

a) zaopatrzenia w wodę,

b) odprowadzania i oczyszczania ścieków, w tym systemów kanalizacji sieciowej lub kanalizacji zagrodowej;

2) tworzenia systemu zbioru, segregacji, wywozu odpadów komunalnych;

3) wytwarzania lub dystrybucji energii ze źródeł odnawialnych, w szczególności wiatru, wody, energii geotermalnej, słońca, biogazu albo biomasy;

4) budowy infrastruktury szerokopasmowego Internetu.

Zakres pomocy obejmuje koszty inwestycyjne, w szczególności: zakup materiałów i wykonanie prac budowlano-montażowych, zakup niezbędnego wyposażenia.

W przypadku projektów dotyczących budowy infrastruktury szerokopasmowego Internetu mogą być finansowane inwestycje prowadzące do utworzenia w gminach sieci dystrybucyjnych. W ramach działania wspierane będą operacje polegające na tworzeniu i umożliwianiu dostępu do infrastruktury szerokopasmowej (w tym instalacji urządzeń do przesyłu wstecznego i urządzeń naziemnych) dla odbiorców prywatnych i instytucjonalnych. W zakresie infrastruktury szerokopasmowego Internetu wspierane będzie również tworzenie publicznych punktów dostępu do Internetu (tzw. PIAP).”,

- w części „Definicja beneficjenta” dodaje się akapit w brzmieniu:

„W przypadku inwestycji związanych z szerokopasmowym Internetem beneficjentem może być również związek międzygminny.”,

- w części „Kryteria dostępu” dodaje się akapity w brzmieniu:

„Projekty z zakresu budowy infrastruktury szerokopasmowego Internetu mogą być realizowane na obszarach wiejskich dotkniętych wykluczeniem cyfrowym, tj. gdzie brak jest dostępu do sieci Internetu szerokopasmowego (obszary „białe”).

Wymagana jest komplementarność projektu z innymi przedsięwzięciami z zakresu społeczeństwa informacyjnego (zrealizowanymi bądź planowanymi) oraz wykazanie przez beneficjenta, że na danym obszarze potencjalni użytkownicy są zainteresowani wykorzystaniem planowanej infrastruktury. W ramach działania musi być zachowana zasada neutralności technologicznej, tj. nie może być faworyzowana żadna konkretna technologia.”,

- w części „Forma i wysokość pomocy” po akapicie drugim dodaje się akapit w brzmieniu:

„Na projekty w zakresie budowy infrastruktury szerokopasmowego Internetu limit jest zgodny z zasadą de minimis.”,

- część „Poziom pomocy” otrzymuje brzmienie:

„Poziom pomocy

Poziom pomocy z EFRROW wynosi maksymalnie 75% kosztów kwalifikowalnych inwestycji, z wyjątkiem budowy infrastruktury szerokopasmowego Internetu oraz projektów realizowanych w ramach Europejskiego Planu Naprawy Gospodarczej z zakresu energii odnawialnej, gdzie poziom wsparcia wynosi maksymalnie 90% kosztów kwalifikowalnych operacji.

Wymagany krajowy wkład środków publicznych w wysokości:

1) co najmniej 25% kosztów kwalifikowalnych projektu w przypadku operacji w zakresie gospodarki wodno-ściekowej, tworzenia systemu zbioru, segregacji, wywozu odpadów komunalnych oraz wytwarzania lub dystrybucji energii ze źródeł odnawialnych,

2) co najmniej 10% kosztów kwalifikowalnych operacji w zakresie budowy infrastruktury Internetu szerokopasmowego oraz projektów realizowanych w ramach Europejskiego Planu Naprawy Gospodarczej z zakresu energii odnawialnej

- pochodzi ze środków własnych.”,

- część „Główne kryteria demarkacyjne” otrzymuje brzmienie:

„Główne kryteria demarkacyjne

Opis linii demarkacyjnych znajduje się w Rozdziale 10.2

W celu wyeliminowania możliwości podwójnego finansowania projektów prowadzone będą kontrole krzyżowe. Szczegółowe zasady dotyczące kontroli krzyżowych oraz kooperacji z instytucjami zarządzającymi programami Funduszy Strukturalnych zostaną określone na poziomie krajowym.

W przypadku projektów z zakresu rozwoju infrastruktury szerokopasmowego Internetu, stosowany będzie mechanizm kontroli krzyżowej, w którym wykorzystane będą m. in.:

- oświadczenia Instytucji Zarządzających RPO lub PO RPW lub POiG o nie objęciu operacji finansowaniem w ramach RPO lub RO RPW lub POiG,

- oświadczenia beneficjenta, że koszty inwestycji nie są pokrywane ze środków uzyskanych z innych programów operacyjnych.”,

- część „Finansowanie” otrzymuje brzmienie:

„Finansowanie

Koszt całkowity: 1 541 317 542 euro

Wydatki publiczne: 1 541 317 542 euro”,

- część „Pomoc państwa” otrzymuje brzmienie:

„Pomoc państwa

W przypadku inwestycji w zakresie infrastruktury Internetu szerokopasmowego pomoc ma charakter de minimis”,

- część „Skwantyfikowane wartości docelowe dla wspólnych wskaźników monitorowania” otrzymuje brzmienie:

„Skwantyfikowane wartości docelowe dla wspólnych wskaźników monitorowania

- część „Specyficzne dla Programu wskaźniki dodatkowe i skwantyfikowane wartości docelowe” otrzymuje brzmienie:

„Specyficzne dla Programu wskaźniki dodatkowe i skwantyfikowane wartości docelowe

7) w rozdziale 5 w podrozdziale 5.3 w pkt 5.3.4 „OŚ 4 LEADER”:

a) część „Poziom wsparcia” otrzymuje brzmienie:

„Poziom wsparcia

Maksymalny wkład z EFRROW dla osi 4 Leader wynosi 80% dokonanej refundacji.

Wymagany krajowy wkład środków publicznych wynosi co najmniej 20% dokonanej refundacji.

W przypadku projektów kwalifikujących się do udzielenia pomocy w ramach działania „Odnowa i rozwój wsi”, poziom pomocy finansowej z EFRROW wynosi maksymalnie 80% kosztów kwalifikowanych projektu.

Wymagany krajowy wkład środków publicznych, w wysokości co najmniej 20% kosztów kwalifikowalnych projektu, pochodzi ze środków własnych beneficjenta.”,

b) w działaniu „Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju”:

- część „Planowana liczba lokalnych grup działania” otrzymuje brzmienie:

„Planowana liczba lokalnych grup działania

Można szacować, iż liczba lokalnych grup działania będzie wynosiła pod koniec okresu programowania około 330 LGD.”,

- część „Planowany procentowy udział obszarów wiejskich objętych zakresem działania lokalnych strategii rozwoju” otrzymuje brzmienie:

„Planowany procentowy udział obszarów wiejskich objętych zakresem działania lokalnych strategii rozwoju

Zaangażowanie w realizację osi 4 Leader będzie się zwiększać w miarę jej wdrażania. Szacuje się, iż w połowie okresu realizacji PROW podejściem Leader będzie objęte około 90% obszarów wiejskich spełniających kryteria określone dla tego podejścia”;

8) w rozdziale 5 w podrozdziale 5.3 dodaje się pkt 5.3.5 „Wykaz rodzajów operacji, o których mowa w art. 16a ust. 3 lit. a) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 do wysokości kwot, o których mowa w art. 69 ust. 5a tego rozporządzenia” w brzmieniu:

„Wykaz rodzajów operacji, o których mowa w art. 16a ust. 3 lit. a) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 do wysokości kwot, o których mowa w art. 69 ust. 5a tego rozporządzenia

9) w rozdziale 6:

a) podrozdział 6.1 „Roczny wkład EFRROW (w euro)” otrzymuje brzmienie:

„6.1 Roczny wkład EFRROW (w euro)

b) podrozdział 6.2 .Plan finansowy w podziale na osie (w EUR za cały okres)” otrzymuje brzmienie:

„6.2. Plan finansowy w podziale na osie (w euro na cały okres)

Tabela finansowa w podziale na osie, dodatkowe środki, o których mowa w art. 69 ust. 5a rozporządzenia (WE) nr 1699/2005 - regiony konwergencji

c) dodaje się podrozdział 6.3 „Orientacyjny budżet związany z operacjami, o których mowa w art. 16a rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, za okres od dnia 1 stycznia 2009 r. do dnia 31 grudnia 2013 r. (art. 16a ust. 3b do wysokości kwot, o których mowa w art. 69 ust. 5a) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005” w brzmieniu:

„Orientacyjny budżet związany z operacjami, o których mowa w art. 16a rozporządzenia (WE) nr 1698/2005, za okres od dnia 1 stycznia 2009 r. do dnia 31 grudnia 2013 r. (art. 16a ust. 3b do wysokości kwot, o których mowa w art. 69 ust. 5a) rozporządzenia (WE) nr 1698/2005

10) rozdział 7 „INDYKATYWNY PODZIAŁ NA POSZCZEGÓLNE DZIAŁANIA ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH (W EUR NA CAŁY OKRES)” otrzymuje brzmienie:

„INDYKATYWNY PODZIAŁ NA POSZCZEGÓLNE DZIAŁANIA ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH (W EURO NA CAŁY OKRES)

* przewidywane maksymalne kwoty wkładu prywatnego zaokrąglone w górę do pełnej jedności; zróżnicowane w zależności od typu beneficjanta: podano w celach Informacyjnych.

* przewidywane maksymalne kwoty wkładu prywatnego zaokrąglano w górę do pełnej jedności: zróżnicowane w zależności od typu beneficjenta; podano w celach informacyjnych.

* przewidywane maksymalne kwoty wkładu prywatnego zaokrąglone w górę do pełnej jedności zróżnicowane w zależności od typu beneficjanta; podano w celach Informacyjnych,

11) w rozdziale 9:

a) po akapicie szóstym dodaje się akapit w brzmieniu:

„W ramach działania objętego art. 63 lit. a) rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005 („Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju”), zasady pomocy państwa dotyczą projektów kwalifikujących się do udzielenia pomocy w ramach działań „Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej” oraz „Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw”, a także projektów z zakresu „małych projektów”. W przypadku tych projektów stosowana będzie zasada de minimis zgodnie z rozporządzeniem Komisji (WE) nr 1998/2006 z dnia 12 grudnia 2006 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu do pomocy de minimis”,

b) po akapicie siódmym dodaje się akapit w brzmieniu:

„Wyjątek stanowi wsparcie rozwoju infrastruktury szerokopasmowego Internetu (art. 16a lit. g) rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005) - w przypadku inwestycji z tego zakresu znajduje zastosowanie zasada de minimis.”;

12) w rozdziale 10 w podrozdziale 10.2 po części „Gospodarka wodno-ściekowa, zbiór, segregacja, wywóz odpadów komunalnych, przesyłanie i dystrybucja energii elektrycznej oraz energii wytworzonej z odnawialnych źródeł energii” dodaje się część „Infrastruktura szerokopasmowego Internetu” w brzmieniu:

„Infrastruktura szerokopasmowego Internetu

Przeciwdziałanie wykluczeniu informatycznemu i rozwój społeczeństwa informacyjnego stanowią jeden z celów strategicznych polityki spójności w Polsce. Wsparcie inwestycji m. in. na obszarach wiejskich jest zaplanowane w ramach RPO, PO Rozwój Polski Wschodniej oraz PO Innowacyjna Gospodarka.

Zakres wsparcia w ramach PO Rozwój Polski Wschodniej obejmuje: budowę ponadregionalnej sieci szkieletowej, szerokopasmowej składającej się z 5 regionalnych sieci szkieletowych dla korzystania z Internetu szerokopasmowego z punktami dostępowymi w każdej gminie oraz opracowanie i organizację szkoleń dla osób zagrożonych „wykluczeniem cyfrowym” w Polsce Wschodniej, które będą korzystać z infrastruktury wytworzonej w ramach działania.

Wsparcie rozwoju społeczeństwa informacyjnego w ramach PO Innowacyjna Gospodarka jest realizowane poprzez:

1) priorytet 7. Społeczeństwo informacyjne - budowa elektronicznej administracji;

2) działania priorytetu 8 Społeczeństwo informacyjne - zwiększanie innowacyjności gospodarki:

a) 8.1 Wspieranie działalności gospodarczej w dziedzinie gospodarki elektronicznej,

b) 8.2 Wspieranie wdrażania elektronicznego biznesu typu B2B,

c) 8.3 Przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu - elnclusion,

d) 8.4 Zapewnienie dostępu do Internetu na etapie „ostatniej mili”.

Zakres wsparcia w ramach RPO jest zróżnicowany regionalnie i obejmuje m. in. budowę i rozbudowę sieci szkieletowych, w tym sieci szerokopasmowych, tworzenie publicznych punktów dostępu do Internetu, budowę elektronicznej administracji, rozbudowę systemów wspierających zarządzanie realizacji zadań publicznych w zakresie zdrowia, edukacji, kultury i turystyki, wsparcie tworzenia e-usług dla obywateli i przedsiębiorstw, zastosowanie i wykorzystanie technologii informatycznych w przedsiębiorstwach, tworzenie cyfrowych platform wymiany informacji, budowę i rozwój dedykowanych portali tematycznych oraz platform e-usług, np. z zakresu nauki, zdrowia, turystyki, bezpieczeństwa obywateli, ochrony środowiska, kultury, administracji, gospodarki oraz unifikacji systemów wymiany informacji oraz e-obiegu dokumentów, szkolenia osób zagrożonych wykluczeniem cyfrowym.

Priorytety i działania przewidziane do realizacji w ramach ww. programów obejmują kompleksowo całą Polskę w układzie horyzontalnym i regionalnym, w tym także obszary wiejskie.

Działania realizowane w ramach polityki spójności zostaną uzupełnione przez uwzględnienie w PROW 2007-2013, w działaniu „Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej”, wsparcia rozwoju budowy infrastruktury szerokopasmowego Internetu na obszarach wiejskich dotkniętych wykluczeniem cyfrowym (obszary „białe”), w oparciu o mapy dostępu do szerokopasmowego Internetu. Działanie „Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej” w ramach PROW 2007-2013 jest wdrażane przez urzędy marszałkowskie, które jednocześnie wdrażają również RPO. W związku z tym, inwestycje w tym zakresie prowadzone będą w sposób komplementarny z projektami wymienionych wyżej programów.

Instytucja Zarządzająca PROW 2007-2013 w celu zoptymalizowania rozwoju dostępu do Internetu szerokopasmowego będzie współpracowała z instytucją Zarządzającą PO Rozwój Polski Wschodniej oraz PO Innowacyjna Gospodarka - Ministerstwem Rozwoju Regionalnego, a także z Instytucjami Zarządzającymi RPO oraz z instytucją odpowiedzialną za koordynowanie prac nad rozwojem społeczeństwa informacyjnego w Polsce - Ministerstwem Spraw Wewnętrznych i Administracji.

W celu uniknięciu podwójnego finansowania inwestycji z zakresu infrastruktury szerokopasmowego Internetu, stosowany będzie mechanizm kontroli krzyżowej.”;

13) w rozdziale 11 w części „Finansowanie Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013” dodaje się akapit w brzmieniu:

„W ramach PROW 2007-2013 beneficjentom mogą być udzielane zaliczki na realizację operacji zgodnie z zasadami określonymi w rozporządzeniu Komisji (WE) nr 1974/2006 i przepisach krajowych.”;

14) w rozdziale 16 w podrozdziale 16.1 część „Specyficzne dla Programu wskaźniki dodatkowe i skwantyfikowane wartości docelowe” otrzymuje brzmienie:

„Specyficzne dla Programu wskaźniki dodatkowe i skwantyfikowane wartości docelowe

15) załącznik 1 „Wykaz obszarów ONW” otrzymuje brzmienie:

„Wykaz obszarów ONW

Wyświetl wykaz obszarów ONW

¹⁾ Wartość szacunkowa na koniec okresu programowania. Jej osiągnięcie jest w dużym stopniu uzależnione od tempa rejestracji nazw produktów jako chronionych nazw pochodzenia, chronionych oznaczeń geograficznych oraz gwarantowanych tradycyjnych specjalności. Poziom tego wskaźnika jest wyższy niż szacowany wzrost poziomu wartości produkcji rolnej z uznanym symbolem jakości lub normą, gdyż uwzględnia on wzrost cen produktów uczestniczących w tych systemach.

²⁾ Wartość szacunkowa na koniec okresu programowania. Jej osiągnięcie jest w dużym stopniu uzależnione od tempa rejestracji nazw produktów jako chronionych nazw pochodzenia, chronionych oznaczeń geograficznych oraz gwarantowanych tradycyjnych specjalności.

³⁾ Dodatkowo: liczba gospodarstw rolnych położonych na obszarach Natura 2000 - 153 tys. beneficjentów.

⁴⁾ Dodatkowo: powierzchnia gruntów rolnych położonych na obszarach Natura 2000 - 378 tys. ha.

⁵⁾ Dodatkowo: liczba gospodarstw rolnych położonych na obszarach Natura 2000 - 153 tys. beneficjentów.

⁶⁾ Wartość wskaźnika liczona, zgodnie z wytycznymi Wspólnych Ram Monitorowania i Oceny, na poziomie całej Osi 2.

⁷⁾ Kwota obejmuje wyłącznie środki publiczne. Wkład własny beneficjenta w ramach PROW 2007-2013 w wysokości 30% kosztów inwestycyjnych, ze względu na ryczałtowy charakter płatności, został uwzględniony w kalkulacji płatności na zalesianie (załącznik 14 do Programu).

⁸⁾ Wartość wskaźnika liczona, zgodnie z wytycznymi Wspólnych Ram Monitorowania i Oceny, na poziomie całej Osi 2.

⁹⁾ Wartość wskaźnika liczona, zgodnie z wytycznymi Wspólnych Ram Monitorowania i Oceny, na poziomie całej Osi 2.