I. Postanowienia ogólne

§ 1. Państwowe przedsiębiorstwo użyteczności publicznej „Poczta Polska”, zwane dalej „Pocztą Polską”, działa na podstawie:

1) ustawy z dnia 30 lipca 1997 r. o państwowym przedsiębiorstwie użyteczności publicznej „Poczta Polska” (Dz. U. Nr 106, poz. 675, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą”.

2) ustawy z dnia 12 czerwca 2003 r. – Prawo pocztowe (Dz. U. Nr 130, poz. 1188, z późn. zm.), zwanej dalej „prawem pocztowym”,

3) innych przepisów powszechnie obowiązujących,

4) niniejszego statutu.

§ 2. 1. Pełna nazwa przedsiębiorstwa brzmi: państwowe przedsiębiorstwo użyteczności publicznej „Poczta Polska”.

2. Przedsiębiorstwo może używać skróconej nazwy „Poczta Polska”.

§ 3. 1. Siedzibą Poczty Polskiej jest m.st. Warszawa.

2. Poczta Polska działa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i poza jej granicami.

§ 4. 1. Nadzór nad Pocztą Polską oraz funkcje organu założycielskiego wykonuje minister właściwy do spraw łączności.

2. Minister właściwy do spraw łączności ma prawo władczego wkraczania w sprawy Poczty Polskiej w przypadkach przewidzianych ustawą.

II. Działalność Poczty Polskiej

§ 5. 1. Przedmiotem działalności gospodarczej Poczty Polskiej jest:

1) świadczenie usług pocztowych,

2) emisja, wprowadzanie i wycofywanie z obiegu znaczków pocztowych, kartek pocztowych oraz kopert z nadrukowanym znakiem opłaty pocztowej,

3) wykonywanie innych usług związanych z wykorzystaniem służby pocztowej, w szczególności w zakresie obsługi organów władzy publicznej, kolportażu prasy i wydawnictw, filatelistyki,

4) świadczenie usług finansowych i wykonywanie czynności z nimi związanych,

5) pośrednictwo w wykonywaniu usług finansowych, w tym czynności bankowych,

6) świadczenie usług logistycznych, a w szczególności przewóz przesyłek towarowych oraz ich konfekcjonowanie i magazynowanie.

2. Działalność wymieniona w ust. 1 pkt 1–3 jest wykonywana w zakresie i na warunkach określonych w prawie pocztowym oraz przepisach wydanych na jego podstawie.

3. Poczta Polska prowadzi działalność, o której mowa w ust. 1 pkt 1, z uwzględnieniem wymagań dotyczących obronności i bezpieczeństwa państwa.

4. Jeżeli wymagają tego względy ciągłości i dostępności do usług, Poczta Polska może świadczyć usługi pocztowe za pośrednictwem agentów pocztowych działających zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego.

§ 6. Poczta Polska może wykonywać inną działalność gospodarczą, jeżeli nie ogranicza ona działalności określonej w § 5 ust. 1, a w szczególności:

1) produkcję ubrań roboczych,

2) produkcję opakowań drewnianych,

3) produkcję papieru falistego i tektury falistej oraz opakowań z papieru i tektury,

4) produkcję papierowych artykułów piśmiennych,

5) działalność wydawniczą, poligrafię i reprodukcję zapisanych nośników informacji,

6) produkcję pozostałych wyrobów gumowych,

7) produkcję pozostałych wyrobów z tworzyw sztucznych,

8) produkcję konstrukcji metalowych i ich części,

9) obróbkę metali i nakładanie powłok na metale; obróbkę mechaniczną elementów metalowych,

10) produkcję zamków i zawiasów,

11) produkcję pojemników metalowych,

12) produkcję pozostałych gotowych wyrobów metalowych,

13) produkcję urządzeń dźwigowych i chwytaków,

14) działalność usługową w zakresie instalowania, naprawy i konserwacji maszyn rolniczych i leśnych,

15) produkcję aparatury rozdzielczej i sterowniczej energii elektrycznej z wyłączeniem działalności usługowej,

16) produkcję pojazdów samochodowych przeznaczonych do przewozu towarów,

17) produkcję nadwozi pojazdów samochodowych; produkcję przyczep i naczep,

18) produkcję części i akcesoriów do pojazdów samochodowych i ich silników,

19) produkcję wyrobów pozostałą, gdzie indziej niesklasyfikowaną,

20) wykonywanie robót budowlanych wykończeniowych,

21) sprzedaż detaliczną pojazdów samochodowych,

22) konserwację i naprawę pojazdów samochodowych; pomoc drogową,

23) sprzedaż części i akcesoriów do pojazdów samochodowych.

24) sprzedaż detaliczną paliw,

25) (uchylony),

26) sprzedaż hurtową paliw stałych, ciekłych, gazowych oraz produktów pochodnych,

27) pozostałą sprzedaż hurtową,

28) sprzedaż detaliczną w niewyspecjalizowanych sklepach,

29) sprzedaż detaliczną wyrobów farmaceutycznych i medycznych, kosmetyków i artykułów toaletowych,

30) sprzedaż detaliczną książek, gazet i artykułów piśmiennych,

31) sprzedaż detaliczną pozostałą w wyspecjalizowanych sklepach,

32) sprzedaż detaliczną prowadzoną przez domy sprzedaży wysyłkowej,

33) sprzedaż detaliczną pozostałą prowadzoną poza siecią sklepową,

34) prowadzenie hoteli,

35) obiekty noclegowe turystyki i miejsca krótkotrwałego zakwaterowania, pozostałe,

36) restauracje i pozostałe placówki gastronomiczne,

36a) prowadzenie barów,

37) działalność stołówek i katering,

38) transport lądowy pasażerski, pozostały,

39) działalność wspomagającą transport lądowy, pozostałą,

40) działalność wspomagającą transport lotniczy pozostałą, gdzie indziej niesklasyfikowaną,

41) działalność związaną z turystyką,

42) transmisję danych,

43) działalność telekomunikacyjną pozostałą,

44) działalność pomocniczą związaną z ubezpieczeniami i funduszami emerytalno-rentowymi,

45) obsługę nieruchomości na własny rachunek,

46) wynajem nieruchomości na własny rachunek,

47) wynajem samochodów osobowych,

48) wynajem pozostałych środków transportu lądowego,

49) wynajem pozostałych maszyn i urządzeń,

50) działalność w zakresie oprogramowania,

51) przetwarzanie danych,

52) działalność związaną z informatyką, pozostałą,

53) badanie rynku i opinii publicznej,

54) doradztwo w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania,

55) badania i analizy techniczne,

56) reklamę,

57) działalność detektywistyczną i ochroniarską,

58) działalność związaną z pakowaniem,

59) działalność komercyjną pozostałą,

60) usługi na rzecz całego społeczeństwa,

61) kształcenie ustawiczne dorosłych i pozostałe formy kształcenia, gdzie indziej niesklasyfikowane,

62) działalność związaną ze sportem,

63) działalność rekreacyjną pozostałą,

64) działalność archiwów,

65) [1] działalność usługową w zakresie prowadzenia ksiąg rachunkowych,

66) [2] działalność usługową związaną z administracyjną obsługą kadrowo-płacową.

§ 7. 1. Poczcie Polskiej przysługuje wyłączne prawo emisji i wycofywania z obiegu znaczków pocztowych, kartek pocztowych w postaci pojedynczych kart wykonanych ze sztywnego papieru z nadrukowanym znakiem opłaty pocztowej opatrzonym napisem zawierającym wyrazy, o których mowa w art. 31 ust. 3 pkt 1 prawa pocztowego, kopert z nadrukowanym znakiem opłaty pocztowej opatrzonym napisem zawierającym wyrazy, o których mowa w art. 31 ust. 3 pkt 1 prawa pocztowego, z uwzględnieniem art. 32 ust. 2 prawa pocztowego.

2. Poczta Polska przygotowuje projekty planów emisji znaczków pocztowych na dany rok i podaje je do publicznej wiadomości w trybie określonym w art. 32 ust. 3–6 i 8 prawa pocztowego.

§ 8. Poczta Polska jest uprawniona do zawierania z operatorami pocztowymi innych krajów umów i porozumień, a także do współpracy z pocztowymi organizacjami międzynarodowymi, zgodnie ze statutami tych organizacji.

III. Organy Poczty Polskiej

§ 9. Organami Poczty Polskiej są:

1) Dyrektor Generalny,

2) Rada Poczty Polskiej.

§ 10. 1. Dyrektora Generalnego powołuje i odwołuje minister właściwy do spraw łączności, po zasięgnięciu opinii Rady Poczty Polskiej.

2. Zastępców Dyrektora Generalnego powołuje i odwołuje minister właściwy do spraw łączności, na wniosek Dyrektora Generalnego, po zasięgnięciu opinii Rady Poczty Polskiej.

§ 11. 1. Dyrektor Generalny zarządza Pocztą Polską i reprezentuje ją na zewnątrz.

2. Dyrektor Generalny podejmuje, z zastrzeżeniem § 15, decyzje samodzielnie i ponosi za nie odpowiedzialność.

3. Zadania niezastrzeżone do właściwości Rady Poczty Polskiej należą do Dyrektora Generalnego.

§ 12. Zastępcy Dyrektora Generalnego działają i reprezentują Pocztę Polską na zewnątrz na podstawie pełnomocnictw udzielonych przez Dyrektora Generalnego.

§ 13. 1. Dyrektor Generalny może powoływać organy doradcze i opiniodawcze.

2. Zakres działania, tryb pracy i składy osobowe organów, o których mowa w ust. 1, określa Dyrektor Generalny.

§ 14. 1. Rada Poczty Polskiej składa się z dziewięciu członków powoływanych i odwoływanych przez ministra właściwego do spraw łączności, z tym że trzech członków powoływanych jest spośród kandydatów zgłoszonych przez pracowników Poczty Polskiej.

2. Rada Poczty Polskiej działa na podstawie uchwalonego przez siebie regulaminu, zatwierdzonego przez ministra właściwego do spraw łączności.

§ 15. 1. Rada Poczty Polskiej:

1) uchwala:

a) na wniosek Dyrektora Generalnego lub z własnej inicjatywy – statut Poczty Polskiej i jego zmiany,

b) regulamin Rady Poczty Polskiej,

2) dokonuje okresowej i rocznej oceny działalności Poczty Polskiej,

3) opiniuje przedkładane przez Dyrektora Generalnego:

a) roczne sprawozdanie finansowe Poczty Polskiej,

b) roczne plany rzeczowo-finansowe Poczty Polskiej,

c) długookresowe plany Poczty Polskiej dotyczące w szczególności polityki zatrudnienia, płac oraz współpracy międzynarodowej,

d) regulaminy świadczenia powszechnych usług pocztowych,

4) wyraża opinię w sprawach:

a) przystąpienia Poczty Polskiej do przedsięwzięcia wymagającego wniesienia przez Pocztę Polską wkładu przewyższającego równowartość kwoty 500 000 euro,

b) zaciągania przez Pocztę Polską zobowiązań przekraczających równowartość kwoty 5 000 000 euro,

c) zbywania udziałów (akcji) spółek, w których wkład majątkowy Poczty Polskiej przekracza równowartość kwoty 100 000 euro,

d) emisji obligacji oraz zaciągania kredytów długoterminowych,

e) innych, dotyczących działalności Poczty Polskiej,

f) (uchylona).

5) opiniuje inne sprawy wnoszone przez ministra właściwego do spraw łączności lub Dyrektora Generalnego.

2. Dokumenty i opinie, o których mowa w ust. 1, Rada Poczty Polskiej przedstawia ministrowi właściwemu do spraw łączności, który zajmuje wobec nich ostateczne stanowisko.

3. Rada Poczty Polskiej może kontrolować działalność Poczty Polskiej, żądać od Dyrektora Generalnego i jej poszczególnych pracowników sprawozdań i wyjaśnień oraz sprawdzać księgi i dokumenty Poczty Polskiej.

IV. Organizacja wewnętrzna Poczty Polskiej

§ 16. 1. W ramach Poczty Polskiej działają następujące jednostki organizacyjne:

1) Dyrekcja Generalna Poczty Polskiej – pełniąca funkcję jednostki wykonawczej Dyrektora Generalnego,

2) jednostki organizacyjne o ogólnopolskim zasięgu działania,

3) jednostki organizacyjne o okręgowym zasięgu działania,

4) jednostki organizacyjne o rejonowym zasięgu działania,

5) jednostki organizacyjne o terenowym zasięgu działania.

2. Jednostki organizacyjne wymienione w ust. 1 pkt 4 i 5 nie stanowią oddziału w rozumieniu art. 38 pkt 1 lit. d ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (Dz. U. z 2001 r. Nr 17, poz. 209, z późn. zm.).

3. W ramach Poczty Polskiej Dyrektor Generalny może tworzyć inne jednostki organizacyjne o charakterze usługowym, eksploatacyjnym albo produkcyjnym. Utworzenie jednostki wymaga określenia jej charakteru, zasięgu działania i organizacji.

4. Jednostki organizacyjne, o których mowa w ust. 1 pkt 2–5 i ust. 3, tworzy, przekształca i likwiduje Dyrektor Generalny.

§ 17. 1. Dyrekcją Generalną Poczty Polskiej kieruje Dyrektor Generalny bezpośrednio lub przy pomocy zastępców Dyrektora Generalnego. Zastępcy Dyrektora Generalnego sprawują nadzór nad jednostkami organizacyjnymi zgodnie z regulaminem organizacyjnym Poczty Polskiej i regulaminem organizacyjnym Dyrekcji Generalnej Poczty Polskiej oraz w ramach udzielonych im przez Dyrektora Generalnego upoważnień i pełnomocnictw.

2. Jednostkami organizacyjnymi kierują ich kierownicy, których podległość służbową oraz zakres obowiązków i uprawnień określa regulamin organizacyjny Poczty Polskiej. Kierownicy jednostek organizacyjnych działają zgodnie z regulaminem organizacyjnym Poczty Polskiej oraz w ramach upoważnień i pełnomocnictw udzielonych im przez Dyrektora Generalnego.

§ 18. 1. Jednostki organizacyjne Poczty Polskiej działają w ramach osobowości prawnej Poczty Polskiej.

2. Poczta Polska reprezentowana przez Dyrektora Generalnego jest pracodawcą, w rozumieniu Kodeksu pracy, dla pracowników jednostek organizacyjnych, o których mowa w § 16.

3. Jednostki organizacyjne, o których mowa w § 16 ust. 1 pkt 1–4 i ust. 3, posiadają wyodrębnienie majątkowe, terytorialne oraz organizacyjne.

4. Jednostki organizacyjne, o których mowa w § 16 ust. 1 pkt 5, są podporządkowane odpowiednio jednostkom organizacyjnym, wymienionym w § 16 ust. 1 pkt 2–4.

§ 19. 1. Zadania oraz organizację Poczty Polskiej określa regulamin organizacyjny Poczty Polskiej.

2. Regulamin, o którym mowa w ust. 1, określa w szczególności:

1) zasady organizacji funkcjonowania oraz tworzenia i przekształcania jednostek organizacyjnych,

2) zasięg, zakres działania i podstawowe zadania jednostek organizacyjnych,

3) strukturę organizacyjną jednostek organizacyjnych.

3. Regulamin organizacyjny Poczty Polskiej i jego zmiany ustanawia Dyrektor Generalny po zasięgnięciu opinii Rady Poczty Polskiej.

4. Rada Poczty Polskiej wyraża opinię w sprawie projektu Regulaminu organizacyjnego Poczty Polskiej w terminie nie dłuższym niż 30 dni od daty przedstawienia tego projektu przez Dyrektora Generalnego.

§ 20. 1. Jednostki organizacyjne Poczty Polskiej, o których mowa w § 16 ust. 1 pkt 1–4 i ust. 3, działają na podstawie:

1) regulaminu organizacyjnego Poczty Polskiej, o którym mowa w § 19,

2) własnych szczegółowych regulaminów organizacyjnych, które określają:

a) podział zadań i odpowiedzialności na stanowiskach kierowniczych w jednostkach,

b) podstawowe zadania podległych jednostek organizacyjnych i komórek wewnętrznych wchodzących w skład jednostki.

§ 21. (uchylony).

V. Uprawnienia do dokonywania czynności prawnych

§ 22. 1. Dyrektor Generalny jest uprawniony do dokonywania samodzielnie czynności prawnych w imieniu Poczty Polskiej. Jeżeli czynność prawna dokonywana przez Dyrektora Generalnego obejmuje rozporządzenie prawem, którego wartość przekracza równowartość kwoty 50 000 euro, lub czynność ta może spowodować powstanie zobowiązania Poczty Polskiej do świadczenia o wartości powyżej równowartości kwoty 50 000 euro, do skuteczności oświadczenia woli wymagane jest łączne działanie Dyrektora Generalnego z głównym księgowym Poczty Polskiej.

2. Dyrektor Generalny może ustanawiać i odwoływać pełnomocników Poczty Polskiej.

3. Udzielenie pełnomocnictwa, o którym mowa w ust. 2, wymaga formy pisemnej pod rygorem nieważności.

4. Udzielone i odwołane pełnomocnictwo, o którym mowa w ust. 2, podlega ujawnieniu w Krajowym Rejestrze Sądowym zgodnie z przepisami prawa. Nie dotyczy to pełnomocnictwa do poszczególnych czynności oraz pełnomocnictwa procesowego.

§ 23. Zastępcy Dyrektora Generalnego oraz pełnomocnicy Poczty Polskiej uprawnieni są do dokonywania samodzielnie czynności prawnych, w granicach i na zasadach określonych w udzielonych im przez Dyrektora Generalnego pełnomocnictwach. Jeżeli czynność prawna dokonywana przez zastępcę Dyrektora Generalnego albo pełnomocnika Poczty Polskiej obejmuje rozporządzenie prawem, którego wartość przekracza równowartość kwoty 20 000 euro lub może spowodować powstanie zobowiązania Poczty Polskiej do świadczenia o wartości powyżej tej kwoty, dla skutecznego oświadczenia woli wymagane jest łączne działanie zastępcy Dyrektora Generalnego albo pełnomocnika Poczty Polskiej z głównym księgowym Poczty Polskiej lub z drugim pełnomocnikiem Poczty Polskiej upoważnionym do dokonywania określonych czynności prawnych właściwych dla głównego księgowego.

VI. Mienie i gospodarka finansowa Poczty Polskiej

§ 24.1. Poczta Polska prowadzi działalność na podstawie własnych planów, zgodnie z zasadą racjonalizacji kosztów i efektywności ekonomicznej.

2. Poczta Polska, gospodarując mieniem, zapewnia jego ochronę.

§ 25. 1. Do sprzedaży i gospodarowania przez Pocztę Polską środkami trwałymi lub zorganizowanymi częściami mienia stosuje się przepisy obowiązujące przedsiębiorstwa państwowe.

2. Środki trwałe nie mogą służyć do zaspokajania zobowiązań pieniężnych Poczty Polskiej.

§ 26. 1. Poczta Polska otrzymuje z budżetu państwa dotacje:

1) do działalności polegającej na świadczeniu powszechnych usług pocztowych, jeżeli ich świadczenie przynosi stratę,

2) na finansowanie inwestycji.

2. Wysokość dotacji, o których mowa w ust. 1, określa ustawa budżetowa, przy czym wysokość dotacji, o której mowa w ust. 1 pkt 1, nie przekracza różnicy pomiędzy kosztami świadczenia powszechnych usług pocztowych a przychodami z tego tytułu.

3. Dyrektor Generalny jest obowiązany zgłaszać ministrowi właściwemu do spraw łączności wysokość straty poniesionej na świadczeniu powszechnych usług pocztowych do dnia 15 kwietnia roku następującego po roku, w którym Poczta Polska poniosła stratę.

4. Do wydatkowania środków pochodzących z dotacji, o której mowa w ust. 1 pkt 1, nie stosuje się przepisów o zamówieniach publicznych.

§ 27. Poczta Polska prowadzi gospodarkę finansową na zasadach określonych w przepisach regulujących gospodarkę finansową przedsiębiorstw państwowych, jeżeli przepisy niniejszego rozdziału nie stanowią inaczej.

§ 28. 1. Poczta Polska prowadzi rachunkowość oraz sporządza na jej podstawie sprawozdanie finansowe zgodnie z obowiązującymi przepisami.

2. Sprawozdanie finansowe Poczty Polskiej podlega badaniu zgodnie z obowiązującymi przepisami.

3. Wyboru biegłego rewidenta, do badania rocznego sprawozdania finansowego, dokonuje Rada Poczty Polskiej z zachowaniem obowiązujących przepisów.

§ 29. 1. Poczta Polska może tworzyć podmioty gospodarcze.

2. Dyrektor Generalny przedstawia Radzie Poczty Polskiej każdorazowo informację o zamiarze utworzenia podmiotu gospodarczego.

3. W wypadkach określonych w § 15 ust. 1 pkt 4 lit. a–d Rada Poczty Polskiej wyraża opinię.

4. Dyrektor Generalny przedstawia Radzie Poczty Polskiej coroczną informację o sytuacji finansowej podmiotów gospodarczych, w których Poczta Polska posiada udziały lub akcje.

VII. Jednostki organizacyjne, których kierowników powołuje się w drodze konkursu

§ 30. 1. W drodze konkursu wyłania się osoby na stanowiska dyrektorów jednostek organizacyjnych, o których mowa w § 16 ust. 1 pkt 2 i 3.

2. Dyrektor Generalny może w uzasadnionych przypadkach odstąpić od przeprowadzania konkursu.

§ 31. 1. Komisje konkursowe powołuje Dyrektor Generalny.

2. Szczegółowe zasady, tryb przeprowadzania konkursu, zasady kwalifikowania kandydatów do kolejnych etapów oraz kryteria oceny przydatności kandydatów określa regulamin konkursu, sporządzony przez komisję konkursową i zatwierdzony przez Dyrektora Generalnego.

3. W razie braku kandydatów bądź stwierdzenia przez komisję konkursową, że kandydaci nie spełniają wymogów regulaminu konkursu, Dyrektor Generalny powoła dyrektora jednostki z pominięciem postępowania konkursowego.

VIII. Spory majątkowe pomiędzy jednostkami organizacyjnymi

§ 32. Spory majątkowe między jednostkami organizacyjnymi określonymi w § 16 rozstrzyga Komisja do Spraw Sporów Majątkowych, zwana dalej „Komisją”.

§ 33. 1. Komisję powołuje do poszczególnych spraw Dyrektor Generalny. W skład Komisji wchodzą:

1) przedstawiciele uczestniczących w sporze jednostek w równej liczbie, powołani przez Dyrektora Generalnego spośród kandydatów przedstawionych przez te jednostki,

2) przedstawiciel Dyrektora Generalnego jako przewodniczący Komisji.

2. Komisja stosuje tryb postępowania oparty na zasadach postępowania arbitrażowego. Szczegółowy tryb postępowania oraz zakres działania Komisji określa regulamin Komisji ustalany przez Dyrektora Generalnego.

§ 34. 1. Rozstrzygnięcie sporu powinno poprzedzać postępowanie mediacyjne.

2. Postępowanie kończy wydanie przez Komisję orzeczenia.

3. Orzeczenie Komisji podlega zatwierdzeniu przez Dyrektora Generalnego.

4. Jednostki uczestniczące w sporze są zobowiązane wykonać orzeczenie Komisji w terminie 14 dni od daty jego doręczenia.

5. Od orzeczenia Komisji odwołanie nie przysługuje.

IX. System kontroli wewnętrznej

§ 35. 1. Funkcjonowanie Poczty Polskiej objęte jest systemem kontroli wewnętrznej.

2. System kontroli wewnętrznej obejmuje:

1) kontrolę ustawową wykonywaną przez Radę Poczty Polskiej,

2) kontrolę zwierzchnią wykonywaną przez jednostki o szerszym zasięgu działania,

3) kontrolę specjalistyczną wykonywaną przez wydzielone komórki kontroli,

4) kontrolę bieżącą wykonywaną w ramach każdej jednostki organizacyjnej przez jej kierownika.

§ 36. Szczegółowe zasady wykonywania kontroli wymienionej w § 35 ust. 2 pkt 2–4 określa regulamin kontroli ustalany przez Dyrektora Generalnego.

X. Postanowienia końcowe

§ 37. 1. Statut wchodzi w życie z dniem zatwierdzenia przez ministra właściwego do spraw łączności.

2. Obwieszczenie ministra właściwego do spraw łączności o zatwierdzeniu statutu Poczty Polskiej, którego tekst stanowi załącznik do obwieszczenia, ogłasza się w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”.