Metody szacowania cen

Istotnym ograniczeniem swobody działania władz skarbowych jest brak możliwości swobodnego szacowania dochodów w przypadku ustalenia istnienia i wykorzystywania powiązań między podmiotami.

Szacowanie może się odbywać z zastosowaniem następujących metod:

n porównywalnej ceny niekontrolowanej,

n ceny odsprzedaży,

n rozsądnej marży (koszt plus)

Kontrolujący muszą kierować się regulacjami rozporządzenia Ministra Finansów z 10 października 1997 r. w sprawie sposobu i trybu określania dochodów podatników w drodze oszacowania cen w transakcjach dokonywanych przez tych podatników, a w szczególności kierować się metodami szacowania cen zdefiniowanymi w tym rozporządzeniu.

Jeżeli zastosowanie wymienionych metod nie jest możliwe, urząd skarbowy powinien zastosować metody zysku transakcyjnego. W praktyce stosowanie tych metod jest zalecane także dla podatników i stanowi formę zabezpieczenia się przed negatywnymi wynikami kontroli zasad stosowanych przez podatnika metod ustalania cen transferowych. Mimo że metody te wiążą wyłącznie organy podatkowe, to jednak w przypadku, gdy przedsiębiorca określi cenę na podstawie jednej z wymienionych metod, kontrolujący, badając rynkowość wyceny danej transakcji, mają obowiązek zastosować metodę przyjętą przez podatnika, jeżeli tylko udokumentuje on, że zastosowanie wybranej metody było najbardziej właściwe.

1. Kolejność stosowanych metod

Przepisy dotyczące cen transferowych ustanawiają zasadę ustalania cen na podstawie warunków rynkowych. Kontrolowane transakcje (transakcje między podmiotami powiązanymi) są zgodne z warunkami rynkowymi, jeśli wyniki transakcji pokrywają się z rezultatami, jakie byłoby można zrealizować w porównywalnej transakcji między jednostkami niepowiązanymi w podobnych okolicznościach. Aby dana transakcja była „porównywalna” z kontrolowaną transakcją, nie musi być z nią identyczna, ale „powinna być dostatecznie podobna, aby zapewnić miarodajne porównanie wyników”³.

Wybierając metodę do wyceny transakcji organ podatkowy będzie kolejno analizował stosowanie danej metody. Dalsza w kolejności metoda będzie stosowana tylko wówczas, gdy nie ma możliwości zastosowania pierwszej w kolejności metody.