Zmiany w Ordynacji podatkowej

Przedsiębiorcy często nie doceniają wagi ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (j.t. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 ze zm.), a opierając się na jej przepisach organy podatkowe prowadzą wszelkie postępowania, w których weryfikują poprawność płaconych podatków. Przepisy Ordynacji decydowały również o tym, że należało niezwłocznie zapłacić podatek nałożony decyzją organu podatkowego. Na szczęście najnowsze zmiany są w tym zakresie korzystne dla podatników, chociaż jak zwykle nie brakuje wątpliwości przy ich interpretacji.

1. Wstrzymanie wykonania decyzji I instancji

Od lat sprzeciw podatników budził obowiązek wykonania decyzji, która nie była jeszcze prawomocna. Dla wielu podatników odwoływanie się od takiej decyzji traciło sens, ponieważ wcześniej i tak musieli zapłacić zaległość podatkową określoną w decyzji, a często oznaczało to np. konieczność likwidacji firmy.

Możliwość wstrzymania wykonania nieostatecznej decyzji to z pewnością najważniejsza zmiana, którą wprowadza do Ordynacji podatkowej nowelizacja z 7 listopada 2008 r. (Dz.U. nr 209, poz. 1318).

Dotychczas w Ordynacji obowiązywała zasada, że wniesienie odwołania od decyzji organu podatkowego pierwszej instancji nie wstrzymywało jej wykonania. Organ podatkowy mógł z urzędu lub na wniosek strony wstrzymać (postanowieniem) wykonanie takiej decyzji, ale tylko wtedy, gdy było to uzasadnione ważnym interesem strony lub publicznym.

Drugim trybem było wstrzymanie wykonania decyzji na wniosek strony. Strona musiała jednak wykazać we wniosku, że jest to uzasadnione jej ważnym interesem. W praktyce sprowadzało się to do wykazania, że zapłata zaległości oznacza dla firmy bankructwo - a dodatkowo należało wskazać, że rozstrzygnięcie organu I instancji z dużym prawdopodobieństwem zostanie uchylone w postępowaniu odwoławczym. Inaczej organy podatkowe nie znajdowały przesłanek do wstrzymania decyzji, która przy wyczerpaniu całego biegu odwoławczego (włącznie ze skargą kasacyjną do NSA) mogła jeszcze przez kilka lat być tak naprawdę nieprawomocna.