Instrumenty finansowe o charakterze pochodnym – forward

Ryzyka zmienności stóp procentowych, kursu walut czy cen surowców przyczyniły się do wprowadzenia na rynkach finansowych instrumentów pochodnych. Ich zadaniem było zabezpieczanie przed wzrostem lub spadkiem stóp procentowych, kursu walut czy cen towarów. W warunkach niepewności gospodarczej podmioty gospodarcze są wystawione na różnego rodzaju ryzyka rynkowe, dlatego coraz częściej w celu obniżenie ryzyka firmy zabezpieczają się korzystając z instrumentów pochodnych.

Instrument pochodny to instrument finansowy, którego:

• wartość jest zależna od zmiany wartości instrumentu bazowego,

• nabycie nie powoduje poniesienia żadnych wydatków początkowych albo wartość netto tych wydatków jest niska w porównaniu z wartością innych rodzajów kontraktów, których cena podobnie zależy od zmiany warunków rynkowych,

• rozliczenie nastąpi w przyszłości.

Rysunek 1. Definicja instrumentu pochodnego w myśl rozporządzenia MF

W myśl rozporządzenia MF instrumenty pochodne klasyfikuje się do aktywów lub zobowiązań finansowych przeznaczonych do obrotu i wycenia w wartości godziwej.

W wielu przypadkach wycena instrumentów jest ułatwiona, gdyż są one notowane na regulowanych rynkach giełdowych lub notowane są na nich bazowe instrumenty finansowe, od wartości których jest uzależniona wartość samego instrumentu pochodnego.

Najbardziej rozpowszechnionymi instrumentami pochodnymi są opcje, kontrakty swap, kontrakty futures i forward.

Wbudowane instrumenty finansowe

Wbudowany instrument pochodny to wynikające z zawartej umowy warunki powodujące, że część lub całość przepływów pieniężnych uzyskiwanych z umowy zmienia się w sposób podobny do tego, jaki powodowałby samodzielnie instrument pochodny.

Przykładami wbudowanych instrumentów finansowych mogą być elementy umów dotyczące zamiany stałej stopy procentowej na zmienną czy umowy o kwotach indeksowanych, a więc uzależnionych od kursu walutowego czy stopy procentowej.