Optymalizacja podatkowa a obejście prawa

Obejście prawa podatkowego polega na wykorzystywaniu przez przedsiębiorców jednej z czołowych zasad prawa cywilnego, tj. zasady swobody umów, która pozwala na manewrowanie obowiązkiem podatkowym i w efekcie niższe opodatkowanie w stosunku do oczekiwanego przez prawodawcę.

Obchodzenie prawa to czynności nieobjęte zakazem prawnym, ale przedsięwzięte w celu osiągnięcia skutku zakazanego przez prawo. Warto jednak pamiętać, że obejście prawa stanowią również czynności prawne, które zmierzają do skutku dozwolonego przez prawo, ale w sposób przez prawo nieprzewidziany, w sytuacji gdy istnieją ograniczenia stawiane przez ustawodawcę dla osiągnięcia określonego skutku.

Celem obchodzenia prawa podatkowego jest zazwyczaj "odwrócenie" skutków podatkowych czynności zmierzającej do uzyskania korzyści podatkowej i "zastąpienie" skutków podatkowych czynności dokonanej przez podatnika skutkami podatkowymi innych czynności, które faktycznie nie zostały przez niego dokonane.

Projekt

30 kwietnia 2013 r. Ministerstwo Finansów opublikowało dokument "Założenia projektu ustawy o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw". Pośród proponowanych zmian największe emocje wzbudza zamiar wprowadzenia do polskiego prawa podatkowego ogólnej klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania.

Opublikowany właśnie dokument nie zawiera jeszcze propozycji brzmienia samej klauzuli, co ostatecznie będzie przesądzało o skutkach jej wprowadzenia, skuteczności oraz o kwestii jej zgodności z Konstytucją RP. Niemniej jednak już wkrótce można się spodziewać projektu ustawy, gdyż według "Założeń projektu" klauzula miałaby wejść w życie już 1 lipca 2014 r.