Kiedy i jak stosować w praktyce rachunek kosztów zmiennych i rachunek kosztów pełnych

Do wyznaczania wyniku finansowego brutto jednostki oraz ustalania zapasów produktów, a także produkcji niezakończonej, stosowane są dwa rodzaje rachunku kosztów: rachunek kosztów pełnych i rachunek kosztów zmiennych. Koszty obejmujące zarówno koszty bezpośrednie, jak i koszty pośrednie działalności (zmienne i stałe) to koszty pełne. Stanowią podstawę ustalenia kosztu wytworzenia produktów. Jednocześnie okazuje się, że w praktyce do celów wewnętrznych może być bardziej przydatne stosowanie rachunku kosztów zmiennych.

Rachunek kosztów pełnych

Koncepcja rachunku kosztów pełnych (RKP) zakłada, że na koszt wytworzenia wyrobu składają się koszty bezpośrednie oraz przypadające na ten wyrób koszty pośrednie. Oznacza to, że wszystkie koszty obciążają wyrób. Przy wyliczaniu wyniku operacyjnego (wyniku na sprzedaży) wartość sprzedanych produktów jest wyceniana według technicznego kosztu wytworzenia, a wynik brutto na sprzedaży, określany mianem marży brutto, jest korygowany kosztami sprzedaży oraz kosztami ogólnozakładowymi (zarządu). Trzeba również pamiętać, że wycena zapasów produktów dokonywana jest według technicznego kosztu wytworzenia uwzględniającego pełne koszty wytworzenia. Rachunek wyników z zastosowaniem RKP oraz sposób obliczenia zapasu końcowego produktów przedstawia tabela 1.