Artykuł
1. O problemie szkodliwej konkurencji podatkowej
Problematyka rajów podatkowych w naukach prawnych tradycyjnie łączona jest z unikaniem opodatkowania. Niewątpliwie istnienie suwerennych reżimów prawnych stosujących znikomy poziom opodatkowania bądź w ogóle rezygnujących z opodatkowania kapitału podmiotów zagranicznych przez kilkadziesiąt ostatnich lat powodowało utratę istotnej części fiskalnych należności państw rozwiniętych, zwłaszcza zachodnioeuropejskich i północnoamerykańskich. Te negatywne konsekwencje powodują, że reżimy te określane są mianem "stosujących szkodliwą konkurencję podatkową", będącą typową dla czasów współczesnych pokojową formą międzypaństwowej rywalizacji gospodarczej.
Szkodliwa konkurencja podatkowa nie jest jednak zjawiskiem jednorodnym, a możliwości jej wykorzystania są odmienne w zależności od formy zjawiskowej, w jakiej występuje. Analiza możliwości oraz metod wykorzystywania rajów podatkowych wskazuje, że w istotnej części wykraczają one poza czysto podatkowy wymiar.
Analiza typowych cech oaz podatkowych pozwala wyodrębnić dwa fundamentalne uwarunkowania przesądzające o możliwościach praktycznego wykorzystania dobrodziejstw ich wewnętrznych ustawodawstw przez podmioty zagraniczne. Są to:
● stosowanie znacząco niższych bezwzględnych obciążeń fiskalnych, przede wszystkim w zakresie podatków dochodowych1, oraz
● zakres (brak) międzynarodowej współpracy podatkowej2.
Stosowanie przez dane państwo znacząco niższych bezwzględnych obciążeń fiskalnych przy pełnej międzynarodowej współpracy podatkowej umożliwia wykorzystanie ustawodawstwa tego państwa "jedynie" w celu unikania opodatkowania. Dodanie do tego elementu braku międzynarodowej współpracy podatkowej sprawia, że system prawny takiego państwa może być wykorzystywany przez podmioty zagraniczne również w innych celach, które niekiedy mogą w ogóle nie mieć podatkowego charakteru. Cecha ta zdecydowanie wykracza więc poza czysto podatkowy wymiar, zwłaszcza w świetle analizy metod wykorzystywania ustawodawstw uznawanych za szkodliwe dla celów podatkowych w kraju i stanowi z perspektywy zainteresowanych państw zło samo w sobie.
