Od jakiej sprzedaży można rozliczać VAT na koniec okresu rozliczeniowego
Zasady ustalania obowiązku podatkowego na podstawie art. 19a ust. 3 i 4 ustawy o VAT obowiązują już dwa lata. Początkowo zakładano, że przepisy te przede wszystkim ułatwią rozliczenia w zakresie VAT u tych podatników, którzy ze swoimi kontrahentami mieli podpisane umowy o stałej współpracy. Podatnicy świadczący stałe usługi lub dokonujący powtarzających się dostaw oczekiwali, że zamiast monitorować poszczególne daty sprzedaży, będą mogli rozpoznawać obowiązek podatkowy na koniec okresu rozliczeniowego, w którym nastąpiło wykonanie usług lub dokonanie dostaw towarów. Większość organów podatkowych oraz część sądów (na co wskazują ostatnie orzeczenia) uznaje, że wprowadzone regulacje dotyczą tylko usług i dostaw mających charakter ciągły.
Istota problemu sprowadza się do ustalenia, czy z końcem okresu rozliczeniowego można wyznaczać obowiązek podatkowy dla wszystkich usług i dostaw, dla których ustalono następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń, czy też możliwość ta odnosi się tylko do sprzedaży o charakterze ciągłym.
W jaki sposób rozliczanie sprzedaży w okresach rozliczeniowych reguluje ustawa o VAT i dyrektywa 2006/112/WE
Podatnik, który wykonuje czynności podlegające opodatkowaniu VAT, jest zobowiązany opodatkować daną czynność w momencie powstania obowiązku podatkowego. W podatku od towarów i usług zasadą jest, że obowiązek podatkowy powstaje w dniu dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi (art. 19a ust. 1 ustawy o VAT). Jeżeli wcześniej otrzymano całość lub część zapłaty - obowiązek podatkowy powstaje w dniu otrzymania zapłaty w odniesieniu do otrzymanej kwoty (art. 19a ust. 8 ustawy o VAT).
W niektórych przypadkach, z reguły uzasadnionych specyfiką transakcji, przepisy o VAT określają inny moment powstania obowiązku podatkowego. Przykładem jest regulacja wynikająca z art. 19a ust. 3 ustawy o VAT. Przepis ten stanowi, że usługę uznaje się za wykonaną:
● z upływem każdego okresu, do którego odnoszą się płatności lub rozliczenia, do momentu zakończenia świadczenia tej usługi - w przypadku świadczenia usługi, dla której ustalono następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń (art. 19a ust. 3 zdanie pierwsze), ● z upływem każdego roku podatkowego, do momentu zakończenia świadczenia tej usługi - w przypadku świadczenia usługi w sposób ciągły przez okres dłuższy niż rok, dla której w związku z jej świadczeniem w danym roku nie upływają terminy płatności lub rozliczeń (art. 19a ust. 3 zdanie drugie). Przyjmuje się, że przez rok należy rozumieć 12 kolejnych następujących po sobie miesięcy.