Umowy barterowe - rozliczenie VAT w 2014 r.

Transakcja barterowa w najprostszym ujęciu polega na tym, że jeden podmiot otrzymuje od drugiego podmiotu określone dobro (towar lub usługę), w zamian za co przekazuje temu drugiemu podmiotowi inne dobro (towar lub usługę) o takiej samej lub zbliżonej wartości. Istota transakcji barterowej sprowadza się do wymiany dóbr między podmiotami, bez udziału pieniędzy, przy czym dobra będące przedmiotem tej wymiany mają dla stron porównywalną wartość. Obie strony transakcji barterowej występują jednocześnie w roli sprzedawcy i nabywcy. Obie strony są także wobec siebie jednocześnie wierzycielem i dłużnikiem.

Umowa barteru należy do umów nienazwanych, co oznacza, że nie została uregulowana ani przez przepisy Kodeksu cywilnego, ani przez inne przepisy polskiego prawa. Według Kodeksu cywilnego jest ona najbardziej zbliżona do umowy zamiany uregulowanej przez przepisy art. 603-604 k.c. Przez umowę zamiany każda ze stron zobowiązuje się przenieść na drugą stronę własność rzeczy w zamian za zobowiązanie się do przeniesienia własności innej rzeczy. Do umowy zamiany stosuje się odpowiednio również przepisy o sprzedaży (art. 535-602 k.c.). Podobieństwo umowy barterowej do umowy zamiany podkreślił również Sąd Najwyższy w wyroku z 26 sierpnia 2004 r. (sygn. akt I CK 210/04, opubl. w Biuletynie SN nr 2 z 7 marca 2005 r.), w którym czytamy, że:

Umowa barterowa, wykazując cechy zbliżone do umowy zamiany, jest konsensualna, odpłatna i wzajemna; rodzi skutki zobowiązujące obie strony do przeniesienia własności rzeczy, a w okolicznościach określonych w art. 155 § 1 k.c., również skutki rozporządzające.