Przekształcenie samodzielnej działalności w jednoosobową spółkę z o.o. - skutki w VAT

Od 1 lipca 2011 r. możliwe jest przekształcenie samodzielnej działalności gospodarczej w jednoosobową spółkę kapitałową na zasadach określonych w Kodeksie spółek handlowych (dalej: k.s.h.). Przedsiębiorca, decydując się na takie rozwiązanie, ma do wyboru dwa rodzaje spółek: spółkę z o.o. lub akcyjną. Zasady przekształcenia działalności w spółkę kapitałową w zakresie prawa handlowego uregulowane są przede wszystkim w art. 584¹-584¹³ k.s.h.

Niespójne przepisy k.s.h. i Ordynacji podatkowej

Do końca 2012 r. skutki prawnopodatkowe takiego przekształcenia nie były jednoznaczne. Przepisy k.s.h. przewidywały sukcesję praw i obowiązków, z wyjątkiem ulg podatkowych, których sukcesja jest możliwa od 1 stycznia 2013 r. Natomiast Ordynacja podatkowa (dalej: O.p.) bezpośrednio nie wskazywała na sukcesję podatkową. Taki stan rzeczy powodował, że istniało pewne ryzyko nieuznania przez organy podatkowe spółki z o.o. za następcę prawnego osoby fizycznej. Co prawda większość organów podatkowych uznawała, że do sukcesji podatkowej dochodzi w ramach sukcesji ogólnej przewidzianej w art. 551 § 5 i art. 584 k.s.h. (potwierdzają to interpretacje przytoczone w dalszej części artykułu), jednak niektóre rozstrzygnięcia nakazywały ścisłe stosowanie przepisów O.p. w zakresie sukcesji podatkowej. Można tu przytoczyć wyrok WSA we Wrocławiu z 3 października 2012 r. (sygn. akt I SA/Wr 793/12), z którego wynika, że na podstawie k.s.h. spółce przekształconej przysługują wszystkie prawa i obowiązki przedsiębiorcy przekształcanego. Jednak sukcesja ta ma jedynie charakter cywilnoprawny i co do zasady nie odnosi się do podatków. W wyroku tym sąd wskazał, że sukcesja podatkowa powinna jasno wynikać z przepisów O.p. i nie może być wywodzona na zasadzie analogii z przepisów k.s.h.