Sądowe zniesienie współwłasności nieruchomości gruntowej - skutki w VAT
W interpretacjach udzielanych przez organy podatkowe, a także w orzecznictwie sądowym można spotkać różnorodne stanowiska w kwestii klasyfikowania na gruncie VAT sądowego zniesienia współwłasności nieruchomości w zamian za otrzymane spłaty. Według jednych czynność ta powinna stanowić dostawę towarów w rozumieniu ustawy o VAT. Według innych nie jest to dostawa towarów, ale świadczenie usług. W ostatnim czasie pojawiło się również korzystne dla podatników stanowisko, zgodnie z którym sądowe zniesienie współwłasności nieruchomości w zamian za spłaty nie stanowi ani dostawy towarów, ani świadczenia usług w rozumieniu ustawy o VAT. W poniższym artykule prezentujemy zasady znoszenia współwłasności nieruchomości gruntowej oraz ich ewentualne skutki w zakresie VAT.
Na czym polega współwłasność
Współwłasność jest specyficznym rodzajem prawa własności, które różni się od własności w powszechnym jej rozumieniu. Dlatego pojęcie współwłasności może budzić uzasadnione problemy interpretacyjne. Instytucja współwłasności została uregulowana w art. 195-221 ustawy - Kodeks cywilny (zwanej dalej: k.c.). Sama definicja ustawowa, choć zawiera wszystkie istotne elementy składające się na to pojęcie, nie jest rozbudowana. Z art. 195 k.c. wynika bowiem, że współwłasność istnieje wtedy, gdy własność tej samej rzeczy przysługuje niepodzielnie kilku osobom. Przedmiotem współwłasności mogą być zarówno rzeczy ruchome (np. samochód, biżuteria, komputer), jak i nieruchomości (np. grunt, budynek, lokal).
Z powstaniem współwłasności można spotkać się przede wszystkim w takich sytuacjach życiowych, jak np. otwarcie spadku w wyniku śmierci czy zawarcie małżeństwa. Ze współwłasnością mamy do czynienia wówczas, gdy własność jednej rzeczy (np. ruchomości lub nieruchomości) bądź majątku (np. wspólny majątek dorobkowy małżonków pozostających we współwłasności małżeńskiej lub składniki majątkowe wchodzące w skład spadku) przysługuje kilku osobom jednocześnie, tj. współwłaścicielom (np. małżonkom lub spadkobiercom). Istotą współwłasności jest to, że prawo własności do takiej rzeczy (majątku) przysługuje niepodzielnie wszystkim uprawnionym (współwłaścicielom), a każdy z nich, niezależnie od wysokości udziału, ma takie samo prawo własności do całości rzeczy. I tak np. jeśli dom składa się z dwóch kondygnacji i stanowi współwłasność dwóch osób, nie oznacza to, że każda z nich jest właścicielem jednej tylko kondygnacji. W tej sytuacji każda z nich jest współwłaścicielem całości, co oczywiście nie przeszkadza w tym, aby współwłaściciele dowolnie umówili się co do sposobu korzystania z pomieszczeń w domu, tj. aby jeden ze współwłaścicieli zajmował pomieszczenia na parterze budynku, drugi zaś - na piętrze.
POTRZEBUJESZ POMOCY?