Zabytki użytkowane przez organizacje
Wiele organizacji pozarządowych wykorzystuje w swojej działalności obiekty zaliczane do zabytków. Zabytkami mogą być zarówno nieruchomości, jak i przedmioty ruchome. Posiadanie i używanie obiektów zabytkowych wiąże się z wieloma obowiązkami nałożonymi przepisami o ochronie zabytków, jak i konsekwencjami podatkowymi - m.in. w podatku dochodowym oraz w podatkach lokalnych.
Opieka nad zabytkiem sprawowana przez jego właściciela lub posiadacza polega w szczególności na zapewnieniu warunków:
● naukowego badania i dokumentowania zabytku,
● prowadzenia prac konserwatorskich, restauratorskich i robót budowlanych przy zabytku,
● zabezpieczenia i utrzymania zabytku oraz jego otoczenia w jak najlepszym stanie,
● korzystania z zabytku w sposób zapewniający trwałe zachowanie jego wartości,
● popularyzowania i upowszechniania wiedzy o zabytku oraz jego znaczeniu dla historii i kultury.
Zagospodarowanie zabytku nieruchomego będzie wymagało od organizacji, będącej jego właścicielem lub posiadaczem, określonych dokumentów. Jak wynika z art. 25 ustawy z 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, zagospodarowanie na cele użytkowe zabytku nieruchomego, wpisanego do rejestru, wymaga posiadania przez jego właściciela lub posiadacza:
● dokumentacji konserwatorskiej określającej stan zachowania zabytku nieruchomego i możliwości jego adaptacji - z uwzględnieniem historycznej funkcji i wartości tego zabytku,
● uzgodnionego z wojewódzkim konserwatorem zabytków programu prac konserwatorskich przy zabytku nieruchomym - określającego zakres i sposób ich prowadzenia oraz wskazującego niezbędne do zastosowania materiały i technologie,
● uzgodnionego z wojewódzkim konserwatorem zabytków programu zagospodarowania zabytku nieruchomego (wraz z otoczeniem) oraz dalszego korzystania z tego zabytku - z uwzględnieniem wyeksponowania jego wartości.