Koszty i przychody jednostek non-profit prowadzących działalność statutową i gospodarczą

Działalność gospodarcza jednostek non-profit może stanowić jedno ze źródeł przychodów tych jednostek, tzn. źródło pomnażania ich majątku początkowego. Dochody z tej działalności powinny być przeznaczane na cele statutowe, a nie podlegać podziałowi między członków stowarzyszenia czy fundatorów. Warto dodać, że działalność gospodarcza nie może być tożsama z działalnością statutową tych jednostek, czyli taką, dla której utworzono te jednostki. Oznacza to, że jeżeli przykładowo fundacja ma realizować cele ochrony zdrowia, to działalność gospodarcza wyklucza realizację tego celu przez świadczenie odpłatnych usług medycznych. W przeciwnym wypadku przekreśli to niedochodowy charakter tej jednostki. Fundacja powinna zatem „zarabiać” na innych dziedzinach działalności (np. na działalności wydawniczej, szkoleniowej), a uzyskane z niej przychody przeznaczać na działalność ochrony zdrowia (statutową).

Zasada ta wynika także z faktu, że jednostki non-profit uzyskują osobowość prawną z momentem zarejestrowania w rejestrze podmiotów niegospodarczych. Podjęcie działalności gospodarczej wymaga uzyskania wtórnego wpisu do rejestru przedsiębiorców. Może to nastąpić po rejestracji jednostki lub jednocześnie z chwilą rejestracji. Ponadto ich wykreślenie z rejestru podmiotów niegospodarczych oznacza automatycznie wykreślenie z rejestru przedsiębiorców. Z kolei rezygnacja z działalności gospodarczej powoduje wykreślenie jednostki non-profit z rejestru przedsiębiorców bez utraty osobowości prawnej.