ZUS sporządzi korektę dokumentów za płatnika tylko w wyjątkowych sytuacjach
W niektórych sytuacjach ZUS może z urzędu korygować nieprawidłowości w dokumentach ubezpieczeniowych sporządzonych przez płatnika składek. Najczęściej ma to miejsce wtedy, gdy płatnik, mimo otrzymanego zawiadomienia, nie zrobi tego, a także gdy płatnik składek już nie istnieje (np. zmarł lub uległ likwidacji) i nie ma następcy prawnego.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych może korygować z urzędu błędy stwierdzone w dokumentach związanych z ubezpieczeniami społecznymi. Może także żądać od płatnika składek ponownego złożenia tych dokumentów, jeżeli nie zostały one zidentyfikowane w systemie informatycznym ZUS. Ponadto ZUS może z urzędu wprowadzać i korygować dane bezpośrednio na kontach ubezpieczonych lub kontach płatników składek (art. 48b ust. 2 i 3 ustawy systemowej).
Postępowanie wyjaśniające
Sporządzanie dokumentów korygujących przez ZUS jest zwykle poprzedzone postępowaniem wyjaśniającym. W przypadku stwierdzenia w dokumentach ubezpieczeniowych nieprawidłowości uniemożliwiających dokonanie prawidłowego rozliczenia na koncie płatnika składek i zewidencjonowania danych na koncie ubezpieczonego, ZUS przeprowadza postępowanie wyjaśniające mające na celu wyeliminowanie tych nieprawidłowości w trybie art. 61 § 1 i 4 Kodeksu postępowania administracyjnego. W zawiadomieniu o wszczęciu postępowania wyjaśniającego ZUS wzywa do złożenia w terminie 7 dni poprawnych dokumentów zgłoszeniowych i rozliczeniowych (tj. korekt dokumentów). Jednocześnie informuje o przysługującym stronom prawie przeglądania akt sprawy oraz składania wyjaśnień (art. 73 i art. 10 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego). W razie niezłożenia stosownych dokumentów we wskazanym terminie ZUS wydaje decyzję o podleganiu ubezpieczeniom (przedmiocie/zakresie okresu ubezpieczenia).