Co może zrobić pracodawca, gdy pracownik jest nietrzeźwy lub pod wpływem narkotyków
Pracodawca, który stwierdzi nietrzeźwość pracownika, ma obowiązek odsunięcia go od pracy. W zależności od stopnia naganności zachowania zatrudnionego pracodawca może zastosować wobec niego różne sankcje, z dyscyplinarnym zwolnieniem włączenie. W taki sam sposób pracodawca może ukarać pracowników, którzy wykonują swoje obowiązki po użyciu narkotyków lub innych środków odurzających.
Stawianie się pracowników do pracy w stanie po spożyciu alkoholu jest dla wielu pracodawców na tyle częstym przypadkiem, że decydują się na rutynową lub wyrywkową kontrolę trzeźwości pracowników jeszcze przed rozpoczęciem przez nich świadczenia pracy. Mimo braku wyraźnego przepisu nakazującego pracownikowi poddanie się takim badaniom, kontrola pracodawcy jest dopuszczalna. Pracodawca ma bowiem obowiązek zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Z kolei do podstawowych obowiązków pracownika należy przestrzeganie:
● regulaminu pracy i ustalonego w zakładzie pracy porządku,
● przepisów oraz zasad bhp oraz przepisów przeciwpożarowych (art. 100 § 2 pkt 2-3 Kodeksu pracy).
Zdaniem Sądu Najwyższego, "wynikający z przepisów prawa oraz z zasad współżycia społecznego obowiązek pracownika zachowania trzeźwości w czasie pracy należy do podstawowych obowiązków pracownika i ciąży na pracowniku nie tylko wówczas, gdy wykonuje on pracę w siedzibie zakładu pracy, lecz także wtedy, gdy przebywa w jakimkolwiek innym miejscu w czasie przeznaczonym na wykonywanie pracy. Nie może być żadnego »marginesu« tolerowania spożywania przez pracownika alkoholu w czasie przeznaczonym na wykonywanie pracy, choćby spożywanie alkoholu było praktykowane lub tolerowane przez przełożonych pracownika. Realizacja pracowniczego obowiązku trzeźwości polega m.in. na pozostawaniu w gotowości do wykonywania pracy w stanie trzeźwości przez cały okres, w ramach którego, konkretnego dnia, pracodawca może od pracownika - w normalnym przebiegu wydarzeń - wymagać świadczenia pracy (wyrok SN z 23 lipca 1987 r., I PRN 36/87, OSNC 1989/2/32)".