Harmonizacja polskiego prawa z prawem Unii Europejskiej w zakresie podatku od towarów i usług - cz. 1

Harmonizacja polskiego prawa z prawem Unii Europejskiej w zakresie podatku od towarów i usług (cz. I)

dr WOJCIECH MARUCHIN

GLEISS LUTZ HOOTZ HIRSCH

Biuro w Warszawie

1. Przedmiot i podmiot opodatkowania

1.1 Regulacje europejskie

Przedmiotem opodatkowania podatkiem VAT – zgodnie z VI Dyrektywą EWG – art. 5 ust. 1 – jest dostawa (dostarczenie) rzeczy, polegająca na przeniesieniu prawa do rozporządzania rzeczą materialną tak, jak to czyni właściciel¹. Definicja pojęcia „dostawa rzeczy” składa się zatem z dwóch kluczowych pojęć (elementów):

a) rzecz materialna,

b) przeniesienie prawa do rozporządzania rzeczą materialną tak, jak to czyni właściciel².

Pod pojęciem rzeczy należy również rozumieć wszelkie postacie energii, m.in.: elektryczną, gazową, cieplną oraz wszelkie przedmioty materialne.

Pod pojęciem dostawy rzeczy należy również rozumieć:

a) przeniesienie prawa własności rzeczy bez względu na sposób dokonania za nie płatności: odroczona, ratalna, system prowizyjny,

b) przekazanie na potrzeby osobiste podatnika lub jego pracowników z wyłączeniem próbek i podarunków o niewielkiej wartości.

Przedmiotem opodatkowania jest również świadczenie usług rozumiane jako wszelkie transakcje (obroty) nie będące dostawami towarów.

W obrocie gospodarczym pojawia się wiele problemów natury praktycznej. Jednym z nich był problem traktowania zaprzestania produkcji mleka jako świadczenia usług podlegającego opodatkowaniu podatkiem od wartości dodanej. Spór ten wyniknął w RFN pomiędzy wiejskim producentem mleka a właściwym urzędem podatkowym.

Zgodnie z orzecznictwem Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości – wyrok z 29 lutego 1996 r., C – 215/94 – zaprzestanie wykonywania usług polegających na produkcji mleka nie stanowi usługi w rozumieniu przepisów VI Dyrektywy EWG, mimo że regulacje niemieckie w zakresie podatku od wartości dodanej nakazują opodatkowywać tym podatkiem również czynności polegające na zaniechaniu wykonywania usług. Wynika to z braku świadczenia wzajemnego, np. zapłaty, która nie występuje po stronie usługobiorcy w przypadku zaprzestania wykonywania usług. Zgodnie bowiem z art. 11 VI Dyrektywy podstawą opodatkowania w omawianym przypadku jest zapłata za wykonaną usługę. ETS wnioskując uznał, że skoro brak jest zapłaty, to wykonana usługa nie może podlegać opodatkowaniu podatkiem od wartości dodanej.