Artykuł
Konsekwencje śmierci pracownika i pracodawcy - praktyczny poradnik
Wygaśnięcie stosunku pracy z powodu śmierci jednej z jego stron powoduje różne konsekwencje prawne. Zdarzenie to wprawdzie unormowano w Kodeksie pracy, ale jest to regulacja dość niepełna. Kodeksowe przepisy związane ze śmiercią stron stosunku pracy nie rozstrzygają bowiem w sposób niebudzący wątpliwości wielu istotnych kwestii, np. związanych z wypłatą świadczeń po zmarłym pracowniku, który nie pozostawił żadnej rodziny.
W sytuacjach nieuregulowanych w Kodeksie pracy należy posiłkować się przepisami prawa cywilnego. Pomocne w tym zakresie jest również orzecznictwo Sądu Najwyższego.
Wygaśnięcie stosunku pracy
Co do zasady, ustanie stosunku pracy może mieć formę rozwiązania, które dokonuje się na skutek określonych czynności prawnych lub wygaśnięcia. Stosunek pracy wygasa w związku z wystąpieniem określonych zdarzeń, z którymi ustawa przewiduje ten skutek. Część tych zdarzeń ma charakter niezależny od woli stron. W przypadku pozostałych zdarzeń ich źródłem jest wprawdzie wola stron stosunku pracy, ale nie jest ona ukierunkowana bezpośrednio na jego wygaśnięcie.
Zagadnienie wygaśnięcia stosunku pracy w związku ze śmiercią pracownika reguluje art. 631 Kodeksu pracy (dalej: k.p.). Zgodnie z jego brzmieniem, z dniem śmierci pracownika stosunek pracy wygasa. Jest to logiczna konsekwencja faktu, że podstawą stosunku pracy jest osobiste świadczenie pracy przez konkretnego pracownika i tym samym nie może być, co do zasady, kontynuowane przez inną osobę, np. wskazaną przez pracownika na wypadek jego śmierci.
PRZYKŁAD
Nieuleczalnie chory pracownik zatrudniony na stanowisku ślusarza sporządził oświadczenie, w którym upoważnił inną osobę (o takich samych kwalifikacjach) do świadczenia za niego pracy na wypadek śmierci. W związku ze śmiercią pracownika wskazany "przyszły pracownik" udał się do pracodawcy w przekonaniu, że rekomendacja zmarłego stanowi wystarczającą przesłankę umożliwiającą jego zatrudnienie. Takie ustalenia są nieważne i nie wywołują zamierzonych skutków prawnych. Nie wiążą w żadnym zakresie pracodawcy, a także osoby wskazanej w oświadczeniu.
