Kwoty wolne od potrąceń

Pracodawca, dokonując potrąceń z wynagrodzenia, musi pozostawić pracownikowi pewną kwotę, którą ma obowiązek mu wypłacić. Zatem pracownik zawsze otrzyma przynajmniej kwotę wolną od potrąceń, której nie można naruszyć. Do wyjątków należy sytuacja, gdy potrącenia dokonuje się na poczet alimentów. Wówczas nie ma kwoty wolnej od potrąceń, ale działa ograniczenie potrącenia do 3/5 wynagrodzenia.

Przy potrącaniu należności alimentacyjnych na podstawie tytułu wykonawczego nie obowiązuje żadna kwota wolna od potrąceń.

Decyduje minimum

Wolna od potrąceń jest kwota wynagrodzenia za pracę w wysokości określonej w art. 87¹ § 1 k.p., tj.:

● minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odrębnych przepisów, przysługującego pracownikom zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy, po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych - przy potrącaniu sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne,

● 75% minimalnego wynagrodzenia po potrąceniach określonych wyżej - przy potrącaniu zaliczek pieniężnych udzielonych pracownikowi,

● 90% minimalnego wynagrodzenia po potrąceniach określonych wyżej - przy potrącaniu kar pieniężnych przewidzianych w art. 108 k.p.

Kwota wolna od potrąceń zmienia się zazwyczaj wraz z początkiem każdego roku kalendarzowego, jeżeli podwyżce ulega minimalne wynagrodzenie za pracę. Kwota wolna jest liczona od ustawowego minimum po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne i zaliczki na podatek dochodowy - czyli od wynagrodzenia netto. Stąd wpływ na wysokość kwoty wolnej mają również takie elementy, jak zryczałtowane koszty uzyskania przychodów oraz 1/12 kwoty zmniejszającej podatek (tzw. kwota wolna od podatku), które również ulegają zmianie, choć nie zawsze z każdym kolejnym rokiem.

Kwota wolna od potrąceń nie musi być bezwzględnie taka sama dla wszystkich pracowników. Inna obowiązuje tych, którzy złożyli pracodawcy oświadczenie PIT-2, pozwalające na pomniejszanie zaliczki na podatek o kwotę stanowiącą 1/12 kwoty zmniejszającej podatek, określonej w pierwszym przedziale obowiązującej skali podatkowej (w 2014 r. - 46,33 zł), a inna tych, którzy takiego oświadczenia nie złożyli. Inna jest również w przypadku pracowników, którzy podejmują pierwsze zatrudnienie i w pierwszym roku pracy mają prawo do 80% minimalnego wynagrodzenia (w 2014 r. jest to kwota 1344 zł). Dla nich kwota wolna od potrąceń jest więc liczona od niższego wynagrodzenia, co potwierdził Departament Prawny w Głównym Inspektoracie Pracy (stanowisko z 16 października 2007 r., nr GPP-416-4560-465/07/PE).