PRAWO DO STRAJKU W PRAWIE UNIJNYM

Na prawo do strajku w prawie unijnym należy spojrzeć z dwóch perspektyw. Po pierwsze jako na jedno z socjalnych praw podstawowych, po drugie jako na źródło potencjalnych ograniczeń gwarantowanych w traktacie unijnym swobód, tj. swobody przepływu osób, towarów, usług oraz swobody przedsiębiorczości.

Unijne regulacje dotyczące strajku

Kompetencje Unii z zakresu polityki społecznej nie obejmują wynagrodzeń, prawa zrzeszania się, prawa do strajku ani prawa do lokautu (art. 153 ust. 5 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, dalej powoływanego jako TFUE). Mimo tego wyłączenia prawo do strajku zostało wymienione jako jedno z praw podstawowych. Na mocy art. 28 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej (dalej powoływanej jako KPP) pracownicy i pracodawcy lub ich odpowiednie organizacje mają, zgodnie z prawem Unii oraz ustawodawstwami i praktykami krajowymi, prawo do negocjowania i zawierania układów zbiorowych na odpowiednich poziomach oraz do podejmowania w przypadkach konfliktu interesów działań zbiorowych, w tym strajku w obronie swoich interesów. Przypomnijmy, że KPP ma taką samą moc prawną jak traktaty (art. 6 Traktatu o Unii Europejskiej, TUE). W przypadku Polski należy również wskazać na Protokół w sprawie stosowania KPP do Polski i Zjednoczonego Królestwa, w którego art. 1 ust. 2 zastrzeżono, że tytuł IV KPP (obejmujący m.in. art. 28 KPP) nie tworzy praw, które mogą być dochodzone na drodze sądowej, mających zastosowanie do Polski lub Zjednoczonego Królestwa, z wyjątkiem przypadków, gdy Polska lub Zjednoczone Królestwo przewidziały takie prawa w swoim prawie krajowym. Praktyczne skutki tego Protokołu dla Polski w zakresie prawa do strajku są wątpliwe, choćby ze względu na fakt, że prawo do strajku zostało potwierdzone zarówno w art. 59 ust. 3 Konstytucji RP, jak i ustawodawstwie polskim.