KODEKS PRACY. KOMENTARZ DLA PRAKTYKÓW.

Waldemar Gujski, Piotr Żukowski

Art. 9. § 1. Ilekroć w Kodeksie pracy jest mowa o prawie pracy, rozumie się przez to przepisy Kodeksu pracy oraz przepisy innych ustaw i aktów wykonawczych, określające prawa i obowiązki pracowników i pracodawców, a także postanowienia układów zbiorowych pracy i innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów i statutów określających prawa i obowiązki stron stosunku pracy.

§ 2. Postanowienia układów zbiorowych pracy i porozumień zbiorowych oraz regulaminów i statutów nie mogą być mniej korzystne dla pracowników niż przepisy Kodeksu pracy oraz innych ustaw i aktów wykonawczych.

§ 3. Postanowienia regulaminów i statutów nie mogą być mniej korzystne dla pracowników niż postanowienia układów zbiorowych pracy i porozumień zbiorowych.

§ 4. Postanowienia układów zbiorowych pracy i innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów oraz statutów określających prawa i obowiązki stron stosunku pracy, naruszające zasadę równego traktowania w zatrudnieniu, nie obowiązują.

1. Komentowany przepis wymienia źródła prawa pracy. Traktuje on zarówno o źródłach prawa powszechnie obowiązującego, jak i źródłach specyficznych dla prawa pracy - niefunkcjonujących na gruncie innych dziedzin prawa. Zostaną one kolejno omówione.

2. Katalog źródeł prawa powszechnie obowiązującego zawarty jest w art. 87 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Są nimi:

l Konstytucja RP,

l ustawy,

l ratyfikowane umowy międzynarodowe,

l rozporządzenia.

Najwyższym prawem Rzeczypospolitej Polskiej jest oczywiście Konstytucja RP, której przepisy stosuje się bezpośrednio, chyba że sama ustawa zasadnicza stanowi inaczej (art. 8 Konstytucji RP). Pierwszeństwo przed ustawami mają także umowy międzynarodowe ratyfikowane za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie, jeżeli danej ustawy nie da się pogodzić z umową (art. 91 ust. 2 Konstytucji RP). Taką właśnie pozycję mają w systemie prawa polskiego konwencje Międzynarodowej Organizacji Pracy (w skrócie MOP; por. art. 241 Konstytucji RP) oraz Europejska Karta Społeczna sporządzona w Turynie 18 października 1998 r. (DzU z 1999 r. nr 8, poz. 67).