Ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy

Renata Szelhaus

l zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy

l zgłoszenie żądania ekwiwalentu

l ekwiwalent w razie śmierci pracownika

Ekwiwalent za niewykorzystany w całości lub w części urlop wypoczynkowy przysługuje w sytuacji, gdy wykorzystanie tego urlopu w naturze nie jest już możliwe.

Jednym z podstawowych praw pracowniczych wynikających ze stosunku pracy jest prawo pracownika do odpoczynku, a w tym do urlopu wypoczynkowego. Zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 152 k.p. urlop ten powinien być wykorzystany przez pracownika w naturze. Jedynie w sytuacjach wymienionych w art. 171 k.p. pracownikowi przysługuje ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop wypoczynkowy. Przysługuje więc tylko wtedy, gdy urlop wypoczynkowy w całości lub w części nie został wykorzystany z powodu rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy, a zatem w sytuacji, gdy wykorzystanie tego urlopu w naturze nie jest już możliwe. Wyjątkowo ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop nie będzie przysługiwał pracownikowi - jeżeli strony zawierają bezpośrednio po rozwiązaniu stosunku pracy kolejną umowę o pracę i postanowią o wykorzystaniu przez pracownika należnego urlopu w trakcie trwania tej nowej umowy. Wówczas pracodawca nie będzie zobowiązany do wypłaty ekwiwalentu za niewykorzystany w czasie trwania poprzedniej umowy o pracę urlop wypoczynkowy, a pracownik zgodnie z ustaleniem będzie miał obowiązek wykorzystania tego urlopu w trakcie trwania nowej umowy (art. 171 § 3 k.p.). Ekwiwalent pieniężny nie będzie przysługiwał pracownikowi także wtedy, gdy pracodawca na podstawie odrębnych przepisów ma obowiązek objęcia pracownika ubezpieczeniem gwarantującym otrzymanie świadczenia pieniężnego za czas urlopu (art. 172 § 1 k.p.), przy czym jeżeli świadczenie to jest niższe od ekwiwalentu pieniężnego, pracownikowi przysługuje kwota stanowiąca różnicę między tymi należnościami (art. 172 § 2 k.p.). Nie jest więc możliwe, aby pracownik skutecznie żądał wypłacenia ekwiwalentu pieniężnego za przysługujący, a niewykorzystany w danym roku urlop wypoczynkowy w trakcie trwania stosunku pracy np. z tego tytułu, że nie chce wykorzystać tego urlopu lub że upłynął już I kwartał roku następnego, gdy urlop ten powinien wykorzystać.