Przewodnik po ubezpieczeniach społecznych. Na rencie, na emeryturze

Emerytura i renty to świadczenia z ubezpieczenia społecznego, które mają zabezpieczać podstawowe potrzeby ubezpieczonego w sytuacji gdy nie będzie zdolny do jej dalszego wykonywania.

Podstawowym aktem prawnym w tym zakresie jest ustawa z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (DzU z 2004 r. nr 39, poz. 353 ze zm.).

Rentę z tytułu niezdolności do pracy można otrzymać tylko wówczas, gdy ubezpieczony uzyska odpowiednie orzeczenie lekarskie, a ponadto ma odpowiedni staż ubezpieczeniowy.

Prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnia łącznie następujące warunki:

• jest niezdolny do pracy,

• ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy,

• niezdolność do pracy powstała w okresach ściśle określonych w ustawie, np. w okresie ubezpieczenia, zatrudnienia, pobierania zasiłku dla bezrobotnych, pobierania zasiłków z ubezpieczenia społecznego (chorobowego lub opiekuńczego) albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Okres stażu uprawniającego do otrzymania renty zależy od wieku osoby, w którym powstała niezdolność do pracy.

Okres ten wynosi:

• 1 rok, jeśli niezdolność powstała przed ukończeniem 20 lat,

• 2 lata - w wieku od 20 do 22 lat,

• 3 lata - w wieku od 22 do 25 lat,

• 4 lata - w wieku od 25 do 30 lat,

• 5 lat - w wieku powyżej 30 lat.

Okres wymaganych 5 lat w odniesieniu do osób powyżej 30 roku życia musi przypadać w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed dniem zgłoszenia wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy. Jeżeli ubezpieczony nie osiągnął wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego, warunek posiadania wymaganego okresu uważa się za spełniony, gdy ubezpieczony został zgłoszony do ubezpieczenia przed ukończeniem 18 lat albo w ciągu 6 miesięcy po ukończeniu nauki w szkole ponadpodstawowej, ponadgimnazjalnej lub w szkole wyższej oraz do dnia powstania niezdolności do pracy miał bez przerwy lub z przerwami nieprzekraczającymi 6 miesięcy okresy składkowe i nieskładkowe.