UPRAWNIENIA PRACOWNIKÓW ZWIĄZANE Z RODZICIELSTWEM

Ze względu na to, że przydatność zawodowa kobiet jest często postrzegana przez pryzmat spełnianej przez nie funkcji macierzyńskiej, konieczne jest wyrównanie ich szans na rynku pracy. W tym celu w przepisach prawa pracy znalazły się regulacje mające na celu pogodzenie obowiązków zawodowych z macierzyństwem. Nasilający się w ostatnich latach trend do poszerzania udziału mężczyzn w opiece nad dziećmi znalazł swój wyraz w kolejnych nowelizacjach Kodeksu pracy. Zmiany te spowodowały, że wiele uprawnień tradycyjnie przyznanych pracownicom rozciągnięto także na mężczyzn. Tendencja ta jest jednak w sposób naturalny ograniczona faktem, iż stan ciąży, porodu oraz okres rekonwalescencji poporodowej jest właściwy wyłącznie kobietom.

Na ochronę pracy kobiet ciężarnych składa się z jednej strony zakaz zatrudniania przy pracach im wzbronionych, z drugiej zaś zapewnienie trwałości stosunku pracy w tym szczególnym okresie.

Aby kobieta mogła korzystać z uprawnień związanych z ciążą, fakt ten musi być znany pracodawcy. Stan ciąży powinien być stwierdzony świadectwem lekarskim (art. 185 § 1 k.p.). Przedłożenie powyższego zaświadczenia powoduje po stronie pracodawcy obowiązek stosowania przepisów o ochronie pracy ciężarnych.

Za czas niezdolności do pracy wskutek choroby przypadającej w czasie ciąży - trwającej łącznie do 33 dni w ciągu roku kalendarzowego - pracownica zachowuje prawo do 100% wynagrodzenia (art. 92 §1 pkt 2 k.p.).

W okresie ciąży liczba niezbędnych badań lekarskich znacznie wzrasta. Aby ułatwić pracownicy ich wykonanie, w Kodeksie pracy znalazł się art. 185 § 2. Stanowi on, że ilekroć lekarz zleci ciężarnej pracownicy przeprowadzenie badań w związku z ciążą, które nie mogą być wykonane poza godzinami pracy, pracodawca jest zobligowany udzielać jej zwolnień od pracy. Za czas nieobecności w pracy z tego powodu pracownica zachowuje prawo do wynagrodzenia obliczanego jak wynagrodzenie za urlop, z tym że składniki wynagrodzenia ustalane w przeciętnej wysokości oblicza się z miesiąca, w którym przypadło zwolnienie od pracy. O uznaniu zleconych ciężarnej badań za możliwe do wykonania poza godzinami pracy decyduje ich dostępność w ramach korzystania z powszechnych świadczeń zdrowotnych.