Wszystko o urlopach wypoczynkowych

Jednym z podstawowych uprawnień pracowniczych jest prawo do urlopu. Gwarantuje je art. 14 i 152 § 1 Kodeksu pracy, stanowiąc, że pracownikowi przysługuje prawo do corocznego, nieprzerwanego, płatnego urlopu wypoczynkowego.

Z treści art. 152 § 1 k.p. wynika, że prawo do urlopu przysługuje pracownikowi, czyli osobie świadczącej pracę w ramach stosunku pracy, tj. na podstawie umowy o pracę, wyboru, powołania, mianowania i spółdzielczej umowy o pracę. Nie przysługuje osobie „zatrudnionej” na podstawie umów cywilnoprawnych: umowy zlecenia, umowy o dzieło lub umowy o świadczenie usług, chyba że podmiot dający pracę zgodzi się na udzielenie takiego urlopu. Będzie to jednak wynik jego dobrej woli, a nie obowiązek, któremu w myśl przepisów powinien sprostać.

Prawo pracownika do urlopu wypoczynkowego jest jednym z podstawowych praw pracowniczych. Z tego powodu podlega szczególnej ochronie. Ponieważ celem urlopu wypoczynkowego jest regeneracja sił pracownika, która ma zapewnić mu zarówno fizyczną, jak i psychiczną gotowość do świadczenia pracy, zgodnie z art. 152 § 2 k.p. pracownik nie może zrzec się prawa do urlopu wypoczynkowego.

Inaczej pracodawcy mogliby wymuszać na pracownikach rezygnację z urlopu wypoczynkowego na rzecz świadczenia pracy lub zachęcać ich do tego, np. wypłacając niewielkie dodatkowe wynagrodzenie. Działanie takie w konsekwencji mogłoby doprowadzić do niemożności świadczenia pracy ze względów zdrowotnych.

ZAPAMIĘTAJ! Pracownik nie może zrzec się prawa do urlopu wypoczynkowego.

Pracodawca w porozumieniu ze związkami zawodowymi ustala na początku roku lub jeszcze przed jego rozpoczęciem plan urlopów swoich pracowników. Przy jego ustaleniu powinien brać pod uwagę ich wnioski oraz konieczność zapewnienia normalnego toku pracy w firmie. Wnioski pracowników nie są dla pracodawcy wiążące, chyba że chodzi o wniosek o udzielenie urlopu wypoczynkowego bezpośrednio po urlopie macierzyńskim oraz wniosek pracownika młodocianego o udzielenie urlopu na czas ferii szkolnych.