Inwentaryzacja - zjawiska patologiczne, ich przyczyny i następstwa

Gospodarowanie majątkiem firmy. W przedsiębiorstwach już się rozpoczęły lub niebawem rozpoczną czynności wchodzące w zakres szeroko pojętej inwentaryzacji. Niejednokrotnie wynikiem tych działań będzie stwierdzenie niedoborów, szkód lub nieprawidłowości w gospodarowaniu majątkiem firmy. W wielu jednostkach dochodzi także do nieprawidłowości w samym procesie inwentaryzacji oraz kontroli. Niniejsze opracowanie wskazuje przyczyny i skutki tych nieprawidłowości oraz na podstawie wielu przykładów wskazuje mechanizmy nadużyć, a tym samym akcentuje potrzebę wnikliwej kontroli procesów zachodzących wewnątrz jednostki.

Gdy zbliża się okres jesieni, w piśmiennictwie dużo się mówi o błędach i nieprawidłowościach inwentaryzacji. Celem podnoszenia tych kwestii jest chęć ograniczenia negatywnych zjawisk w tej sferze rachunkowości, z uwagi na znaczny ich wpływ na obniżenie rzetelności rocznych sprawozdań finansowych.

Taka hasłowa prezentacja mankamentów w tym względzie z reguły nie odnosi pożądanych skutków, ponieważ osoby zajmujące się problemami inwentaryzacji nie identyfikują ich właściwie w swoich firmach. Dlatego wydaje się, że bardziej pożyteczne może być bliższe rozpoznanie przyczyn oraz następstw stwierdzonych błędów i nieprawidłowości, a także przytoczenie przykładów zaczerpniętych z praktyki.

Na wstępie warto zauważyć, że większość nieprawidłowości w tym względzie ma swoje źródło w braku lub mało skutecznym funkcjonowaniu procedur kontroli wewnętrznej w podmiotach gospodarczych.

Warto też dodać, że część popełnianych nieprawidłowości i błędów powstaje na skutek wadliwie podejmowanych czynności inwentaryzacyjnych, jednak większość z nich ma swoje źródła w nieprawidłowej dokumentacji i ewidencji oraz pomiarach zasobów.

Zdarza się też - na szczęście niezbyt często - że mają miejsce różnego rodzaju fałszerstwa i inne nadużycia, których nie jest w stanie wykryć nawet najlepiej przeprowadzona inwentaryzacja; mogą być one natomiast ujawnione i wyeliminowane w wyniku poprawnie zorganizowanej i skutecznie funkcjonującej kontroli wewnętrznej, zarówno funkcjonalnej, jak i instytucjonalnej.