Błąd podstawowy i korekty wartości szacunkowych

Błąd podstawowy i weryfikacja szacunków: Za błąd podstawowy należy uznać taki błąd, w następstwie którego sprawozdanie finansowe za rok lub lata poprzednie nie przedstawia w sposób rzetelny i prawidłowy sytuacji majątkowej i finansowej oraz wyniku finansowego jednostki. Korekty błędu podstawowego należy odróżniać od weryfikacji wartości szacunków. Te ostatnie powstają na skutek zmian okoliczności uwzględnianych podczas dokonywania wyceny skutków zdarzeń gospodarczych.

W trakcie prowadzenia działalności przez jednostkę gospodarczą mogą wystąpić rozbieżności pomiędzy zapisami w księgach rachunkowych i wielkościami ekonomicznymi wykazanymi w sprawozdaniach finansowych a rzeczywistą wartością zdarzeń gospodarczych będących podstawą zarejestrowanych i raportowanych operacji gospodarczych. Rozbieżności te mogą być m.in. rezultatem popełnienia błędu podstawowego lub dezaktualizacji dokonanych poprzednio oszacowań wartości niektórych zdarzeń gospodarczych.

Zagadnienie błędu podstawowego reguluje art. 54 ust. 3 ustawy o rachunkowości.

Błędy podstawowe mogą być wynikiem np. nieprawidłowego stosowania przyjętych zasad (polityki) rachunkowości, niewłaściwej interpretacji faktów, błędów ewidencyjnych czy też rachunkowych, jak również oszustw. Warunkiem zaliczenia tych pomyłek do kategorii błędów podstawowych jest ich odpowiedni ciężar gatunkowy, tj. taki, który powoduje, że sprawozdanie za rok lub lata ubiegłe nie spełnia wymagań określonych w art. 4 ust. 1 ustawy. Należy podkreślić, że nie zalicza się do błędów podstawowych skutków zdarzeń, które podczas sporządzania w przeszłości sprawozdania finansowego, mimo dołożenia należytej staranności, nie mogły być znane (np. konsekwencji wyroków sądowych, które zapadły po dacie zatwierdzenia sprawozdania).