Zakłady pracy chronionej w ujęciu prawnym, podatkowym, rachunkowym i ubezpieczeniowym

Zakłady pracy chronionej: Prowadzący zakłady pracy chronionej są zobowiązani do przedstawiania wojewodzie w terminach do 20 lipca i 20 stycznia każdego roku półrocznych informacji dotyczących spełniania warunków niezbędnych do korzystania ze statusu zakładu pracy chronionej. W 2003 r. weszły w życie istotne zmiany w zakresie korzystania przez ZPChr z ulg podatkowych. W 2004 r. zostaną wprowadzone kolejne zmiany, w wyniku których zakłady pracy chronionej utracą prawo do zwrotu VAT. W zamian uzyskają prawo do dofinansowania wynagrodzeń zatrudnianych osób niepełnosprawnych.

Podstawowe regulacje prawne dotyczące tworzenia oraz zasad funkcjonowania zakładów pracy chronionej są zawarte w rozdziale 6 ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (zwanej dalej „ustawą rehabilitacyjną”) zasadniczo znowelizowanej w grudniu ub.r. (zmiana opublikowana w Dz.U. z 2003 r. Nr 7, poz. 79).

Przepisy ustawy nie definiują wprost zakładu pracy chronionej, poprzestając na ścisłym określeniu warunków, które powinny być spełnione zarówno przy tworzeniu takiego zakładu, jak i w całym procesie jego funkcjonowania. Zgodnie z art. 28 cytowanej ustawy o status zakładu pracy chronionej może się ubiegać pracodawca prowadzący działalność gospodarczą co najmniej przez 12 miesięcy, zatrudniający nie mniej niż 25 pracowników (w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy) i osiągający co najmniej przez 6 miesięcy określone wskaźniki zatrudnienia osób niepełnosprawnych wynoszące:

• co najmniej 40%, w tym co najmniej 10% ogółu zatrudnionych powinny stanowić osoby zaliczone do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności albo

• co najmniej 30% niewidomych lub psychicznie chorych albo osób upośledzonych umysłowo, zaliczonych do umiarkowanego lub znacznego stopnia niepełnosprawności.

Pracodawcy, którzy uzyskali status zakładu pracy chronionej przed 1 lutego 2003 r. i nie spełniają warunku dotyczącego 25 osób, są obowiązani do 1 lutego 2004 r. do stosownego zwiększenia stanu zatrudnienia (co najmniej do 25 pracowników - w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy).