Inwentaryzacja aktywów i pasywów

Inwentaryzację określoną w art. 26 ustawy o rachunkowości przeprowadza się za pomocą trzech metod: spisu z natury, potwierdzenia sald od kontrahentów, porównania danych z ksiąg rachunkowych z odpowiednimi dokumentami.

Pierwszy sposób inwentaryzacji odnosi się do aktywów pieniężnych (poza środkami zgromadzonymi na rachunkach bankowych), papierów wartościowych, rzeczowych składników aktywów obrotowych, środków trwałych, maszyn i urządzeń wchodzących w skład środków trwałych w budowie. Polega on na spisie ich stanu z natury oraz porównaniu spisanych wielkości z księgami rachunkowymi.

Tryb przeprowadzenia spisu z natury jest uzależniony od wielkości jednostki gospodarczej. W mniejszych jednostkach przeprowadzenie spisu z natury nie powinno wywołać ujemnych skutków w funkcjonowaniu jednostki. W jednostkach gospodarczych o rozbudowanej infrastrukturze nie da się uniknąć trudności związanych z przedsięwzięciem, jakim jest fizyczny spis aktywów. Aby tryb pracy w jednostce nie został nadmiernie zakłócony, spis z natury powinien być dokładnie zaplanowany, zrealizowany i rozliczony. Mimo pracochłonności spis z natury stanowi najskuteczniejszy sposób sprawdzenia realności stanu majątku jednostki i aktualizacji jego wartości. Zapewnia również kontrolę nad osobami, którymi powierzono określone mienie.