Ochrona i zabezpieczanie danych osobowych

W dobie rozwoju środków łączności, gdzie ułatwione jest zbieranie danych, zmasowany przepływ informacji dotyczący osób fizycznych pomiędzy systemami przetwarzającymi dane może powodować zagrożenia dla podstawowych praw i wolności obywateli. Każdy ma prawo do ochrony życia prywatnego, dotyczących go danych osobowych, a przede wszystkim do decydowania o udostępnianiu informacji na swój temat. Zgodnie z Konstytucją RP (art. 51) nikt nie może być zobowiązany inaczej niż na podstawie ustawy do ujawniania informacji dotyczących jego osoby, dodatkowo zaś władze publiczne nie mogą pozyskiwać, gromadzić i udostępniać innych informacji o obywatelach niż niezbędne w demokratycznym państwie prawnym.

Dane osobowe i ich przetwarzanie

Przepisy prawne, które regulują kwestie gromadzenia i następnie wykorzystywania (udostępniania, przekazywania) danych osobowych, zebrane są w ustawie o ochronie danych osobowych. W rozumieniu tej ustawy, za dane osobowe przyjmuje się wszelkie informacje dotyczące zidentyfikowanej lub możliwej do zidentyfikowania osoby fizycznej. Tożsamość osoby może być identyfikowana bezpośrednio lub pośrednio, w szczególności przez powołanie się na numer identyfikacyjny albo jeden lub kilka specyficznych czynników określających jej cechy fizyczne, umysłowe, ekonomiczne, kulturowe lub społeczne.

Pod pojęciem przetwarzania danych osobowych należy rozumieć wszelkie czynności wykonywane na danych osobowych, takie jak zbieranie, przechowywanie, zmienianie, udostępnianie innym lub usuwanie danych. W kontekście ustawy nie ma znaczenia forma przetwarzania danych osobowych - regulacje prawne mają zastosowanie zarówno do podmiotów przetwarzających dane tradycyjnie, w formie papierowej (akta osobowe, kartoteki, księgi, wykazy, skorowidze), jak i w formie elektronicznej (bazy danych, systemy informatyczne). Każdy podmiot, zarówno państwowy jak i prywatny, który przechowuje lub korzysta z danych osobowych - zbiera, opracowuje lub zmienia - musi mieć świadomość, że jego działanie i zaniechanie w tym zakresie podlega ocenie pod kątem przepisów ustawy o ochronie danych osobowych. Nie podlegają ustawie jedynie osoby fizyczne, które przetwarzają dane wyłącznie w celach osobistych lub domowych (np. zbierają adresy zamieszkania, miejsce pracy, adresy e­mail, numery telefonów znajomych).