Wszystko o amortyzacji
Jednym z podstawowych warunków właściwego ustalenia wyniku finansowego oraz podstawy opodatkowania jest prawidłowe naliczanie amortyzacji. Wynika to z faktu, że przedsiębiorstwa powszechnie wykorzystują środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne o znacznej wartości. Amortyzacja jest więc często najwyższym składnikiem kosztów i nawet stosunkowo niewielkie błędy w jej naliczaniu mogą mieć duży wpływ na wynik.
Należy odróżnić odpisy umorzeniowe dokonywane na potrzeby ustawy o rachunkowości od amortyzacji podatkowej. Wynika to z odrębnych celów prawa bilansowego i podatkowego. Celem rachunkowości jest rzetelne i jasne przedstawienie sytuacji majątkowej i finansowej jednostki oraz jej wyniku finansowego. Odpisy amortyzacyjne, dokonywane według zasad określonych w ustawie o rachunkowości, powinny odzwierciedlać zużycie danego składnika majątku oraz przedstawiać jego ekonomiczną wartość.
Z kolei cele amortyzacji podatkowej nie są tak jednoznaczne. Zasadniczy cel jest podobny, czyli ustalenie zasad, na jakich dany środek trwały czy też wartość niematerialna i prawna może zostać zaliczona do kosztów uzyskania przychodów. Poza tym przepisy dotyczące amortyzacji są często elementem polityki podatkowej państwa, spełniają funkcję ulg inwestycyjnych mających na celu pobudzenie rozwoju przedsiębiorstw. Także w przedsiębiorstwie ustalanie zasad amortyzacji jest elementem planowania podatkowego tej jednostki (odpowiednie dobranie metod i stawek amortyzacyjnych).
Okres i stawki amortyzacji, metody amortyzacji i ich weryfikacja
Okres (stawkę) amortyzacji oraz jej metodę należy ustalić na dzień przyjęcia składnika majątku.
Przepisy bilansowe nie dopuszczają zmiany przyjętej metody amortyzacji, ale poprawność stawek i okresów amortyzacji wymaga okresowej weryfikacji. Taki proces może być przeprowadzony w dowolnym czasie, jednak inwentaryzacja sprzyja sprawdzeniu poprawności przyjętych parametrów. Zasady ustalania wytycznych dotyczących amortyzacji oraz ich weryfikacji są różne w przepisach bilansowych, podatkowych i regulacjach MSR.