Artykuł
Weksel jako zabezpieczenie kontraktu
Weksel to papier wartościowy, w którym przedsiębiorca zobowiązuje się bezwarunkowo, że inna osoba dokona na rzecz odbiorcy zapłaty określonej sumy. Od trasowanego należy odróżnić weksel własny, w którym wystawca bezwarunkowo przyrzeka, że sam zapłaci odbiorcy. Najważniejszą zaletą weksla jest możliwość szybkiego uzyskania nakazu zapłaty i wszczęcia egzekucji przeciw dłużnikowi.
radca prawny ADAM MALINOWSKI
Stan prawny na 9 listopada 2010 r.
Przekaz
Weksel opiera się na schemacie przekazu - jest to konstrukcja, polegająca na uproszczeniu stosunków między trzema kontrahentami przez ominięcie jednego z nich i spełnienie świadczenia do rąk trzeciego ze zwolnieniem pozostałych. Świadczenie osoby trzeciej (przekazanego), upoważnia tym samym odbiorcę do przyjęcia, a przekazanego do spełnienia świadczenia na rachunek przekazującego. Inną bardzo ważną cechą weksla, z którą związana jest jego popularność w obrocie jest abstrakcyjność, co oznacza że ważność i skuteczność dokumentu nie jest pochodną jakichkolwiek czynności prawnych, a zapłata nie może być uzależniona od tych czynności lub warunków. Ujmując rzecz prościej - jeśli płacimy wekslem za towar, a okaże się, że np. umowa sprzedaży jest nieważna i tak trzeba spłacić zadłużenie wekslowe. Sądy niekiedy jednak odchodzą od tak bezwzględnych regulacji na rzecz racjonalizacji relacji między przedsiębiorcami.
PRZYKŁAD
Spółka jawna wystawiła weksel własny na kwotę 50 000 zł. W międzyczasie doszło do przejęcia długu przez inną firmę. Co prawda weksel jest zobowiązaniem abstrakcyjnym (oderwanym od stosunku podstawowego), jednak w takim wypadku wystawca może wobec remitenta zgłaszać zarzut, że jego dług wynikający ze stosunku podstawowego został przed wydaniem nakazu zapłaty przejęty przez osobę trzecią. Podlegającym uwzględnieniu zarzutem osobistym jest również zarzut przejęcia długu ze stosunku podstawowego (wyrok SN z 27 kwietnia 2001 r. sygn. akt III CKN 341/2000, Biuletyn SN z 2001 r. nr 12, str. 8).
