Jak rozliczać podatkowo opcje, swapy i inne pochodne instrumenty finansowe

PYTANIE

Nasza spółka zawiera z nabywcami umowy na sprzedawane wyroby. Aby ograniczyć skutki wahań rynkowych cen sprzedawanych produktów, spółka zawiera z wyspecjalizowanymi podmiotami transakcje na instrumentach pochodnych (opcje, swapy, forward, futures). Zawierane kontrakty obejmują często rozliczenie pieniężne samego instrumentu, bez dostawy towaru (tzw. transakcje nierzeczywiste). Gdy wystawiającym opcje walutowe jest spółka, otrzymuje ona od brokera premię opcyjną. Natomiast gdy spółka jest nabywcą opcji, dokonuje ona płatności premii na rzecz brokera. Spółka albo dokonuje realizacji praw z nabytych opcji, albo rezygnuje z tej realizacji. Jak rozliczyć te transakcje w podatku dochodowym od osób prawnych?

ODPOWIEDŹ

W przypadku transakcji rzeczywistych mających za przedmiot pochodne instrumenty finansowe koszt podatkowy powinien zostać rozliczony w momencie, gdy podatnik: zrealizował prawa wynikające z tych instrumentów, albo zrezygnował z realizacji praw wynikających z tych instrumentów, albo dokonał odpłatnego zbycia tych praw. Koszt ten powinien być ustalony w wysokości wydatków na nabycie pochodnego instrumentu finansowego (np. premia opcyjna) oraz na nabycie tzw. instrumentu bazowego (waluta, towar itp.). Przychód z transakcji rzeczywistej mającej za przedmiot pochodne instrumenty finansowe powinien być rozliczony w momencie zbycia instrumentu bazowego. Natomiast przy transakcjach nierzeczywistych koszt podatkowy może nie wystąpić - jeżeli podatnik zrealizował zysk z tej transakcji. Przychód należy rozpoznać w momencie jego uzyskania, czyli w dacie realizacji kontraktu.