Umowa leasingu w praktyce handlowej

Stan prawny na 23 października 2007 r.

Adam Malinowski - radca prawny

Pojęcie umowy leasingu

Podstawowe informacje dotyczące leasingu znajdują się w art. 709¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Zgodnie z tym przepisem, przez umowę leasingu finansujący zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, nabyć rzecz od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie i oddać tę rzecz korzystającemu do używania albo używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony, a korzystający zobowiązuje się zapłacić finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne, równe co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego. Leasing nie jest jednak instytucją jednolitą, a raczej kilkoma rozmaitymi typami umów. Tytułem przykładu można wskazać na leasing zwykły i zwrotny, w którym przedmiot leasingu jest wcześniej nabywany od podmiotu, któremu ma on być następnie udostępniony do korzystania.

Umowa leasingu powinna być zawarta na piśmie pod rygorem nieważności. Nie ma zatem żadnego skutku ustna umowa, co i tak nie ma przesadnego znaczenia, jako że firma leasingowa i tak przekazuje przedsiębiorcy ogólne warunki umowy i zawiera ją w formie pisemnej. W umowie mogą być przy tym zastrzeżone wszelkie klauzule dopuszczalne na podstawie kodeksowej zasady swobody umów (art. 353 k.c.). W szczególności jest możliwe zastrzeżenie kary umownej - ale co istotne, błędna i niedopuszczalna jest praktyka niektórych firm leasingowych polegająca na zastrzeganiu kar na niekorzyść leasingobiorcy. Zgodnie z art. 483 k.c., kara umowna może być bowiem zastrzeżona tylko przy świadczeniach niepieniężnych, a zatem firma leasingowa mogłaby zastrzec karę umowną jedynie na swą niekorzyść, co oczywiście nie będzie miało częstego miejsca w praktyce. Należy jednak gruntownie przeanalizować umowę i nie wyrażać zgody na zastrzeżenie kary umownej na wypadek opóźnienia w zapłacie raty (wystarczającą sankcją są w tym wypadku odsetki). Jak wskazał SN w wyroku z 18 sierpnia 2005 r. (sygn. akt V CK 90/05, M.Prawn. z 2005 r. nr 18, poz. 874):