Jak bronić się przed odpowiedzialnością karnoskarbową

Stan prawny na 16 października 2007 r.

Adam Malinowski - radca prawny

Przestępstwa i wykroczenia skarbowe

Interesującą nas materię normuje ustawa z dnia 10 września 1999 r. - Kodeks karny skarbowy (t.j. Dz.U. z 2007 r. nr 111, poz. 765 z późn. zm.). Reguluje ona podstawowe zasady odpowiedzialności karnej, jak również katalog przestępstw i postępowanie karnoskarbowe - toczone zarówno w urzędach skarbowych (wraz z mandatami), jak i przed sądami. Podstawowe zasady odpowiedzialności są zresztą analogiczne jak w ogólnym prawie karnym. Przede wszystkim odpowiedzialności karnej za przestępstwo lub wykroczenie skarbowe podlega ten tylko, kto popełnia czyn społecznie szkodliwy, zabroniony pod groźbą kary przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia. Nie jest przestępstwem ani wykroczeniem skarbowym czyn zabroniony, którego społeczna szkodliwość jest znikoma. Nie popełnia też takiego czynu sprawca, któremu nie można w czasie czynu przypisać winy rozumianej jako obiektywna zarzucalność postępowania. Jeżeli do dokonania przestępstwa lub wykroczenia skarbowego wymagane jest nastąpienie określonego w kodeksie skutku, sprawca zaniechania podlega odpowiedzialności karnej za przestępstwo skarbowe lub odpowiedzialności za wykroczenie skarbowe tylko wtedy, jeżeli ciążył na nim prawny, szczególny obowiązek zapobiegnięcia skutkowi. Czyn zabroniony można popełnić umyślnie (zamiar kierunkowy, tj. chęć popełnienia czynu, i zamiar ewentualny, tj. godzenie się na jego popełnienie), a jeśli kodeks tak stanowi również nieumyślnie (lekkomyślność lub niedbalstwo).