Rabaty w księgach rachunkowych

Stan prawny na 6 lutego 2007 r.

Tadeusz Waślicki

biegły rewident

pgp@infor.pl

WYŚLIJ PYTANIE

Konkurencja na rynku zmusza przedsiębiorstwa produkcyjne, handlowe oraz świadczące usługi do stosowania różnych działań w walce o klientów i zwiększenie sprzedaży. Przyznawanie rabatów, opustów i premii jest jednym z podstawowych elementów strategii cenowej, której celem jest doprowadzenie do wzrostu sprzedaży, a także do zwiększenia zysków i rozwoju firmy.

Wszelkiego rodzaju obniżki cenowe stosuje się w celu zwiększenia wielkości sprzedaży. Prawidłowo skalkulowane opusty i inne formy strategii cenowej powinny przyczyniać się do wzrostu zysku, w myśl zasady, że duża sprzedaż, a nie wysokie jednostkowe ceny, jest podstawą sukcesu. Niektóre z form zachęty cenowej mogą mieć także na celu zmniejszenie ryzyka powstawania należności nieściągalnych.

Strategia udzielania bonifikat, rabatów, stosowania bonusów (premii) służy zazwyczaj realizacji ściśle określonych celów przedsiębiorstwa i z tego powodu może przybierać różne formy. Zwiększyć atrakcyjność sprzedaży można nie tylko obniżając ceny w sposób bezwarunkowy lub warunkowy, ale także oferując różnego rodzaju gratisy, w postaci dodatkowych towarów (czasami źle się sprzedających), wydając bony premiowe upoważniające do nabycia towarów po obniżonej cenie lub nawet otrzymania ich bezpłatnie, wypłacając premie pieniężne po przekroczeniu określonej wartości zakupów, fundując nagrody w konkursach związanych ze sprzedażą itd.

Chociaż wszelkiego rodzaju warunkowe obniżki cen bądź przyznawanie w ich miejsce premii (bonusów) mają z ekonomicznego punktu widzenia podobny charakter, to jednak konkretne formy tych działań, a także ich formalnoprawny charakter mogą różnić się znacznie. Różne mogą być też skutki tych działań, zarówno dla sprzedawców, jak i nabywców, szczególnie w zakresie opodatkowania podatkiem dochodowym oraz podatkiem od towarów i usług.

Z ekonomicznego punktu widzenia wszelkiego rodzaju opusty cenowe, rabaty, w tym rabaty towarowe, bonifikaty, skonta i premie mają na celu obniżenie sumarycznych kosztów nabycia towarów dla kupującego. Z drugiej strony opusty zmniejszają dochód z konkretnej transakcji albo w drodze zmniejszenia przychodów, albo poprzez zwiększenie kosztu własnego sprzedaży (rabaty towarowe, premie etc.).