Data publikacji: 09.08.2005
W jakiej spółce prowadzić działalność - cywilnej, jawnej czy z o.o.?
Osoby planujące rozpoczęcie działalności gospodarczej często zastanawiają się nad wyborem odpowiedniej formy jej prowadzenia. Szczególnie w przypadku przedsiębiorstwa wieloosobowego wchodzi w grę wiele możliwości. Prawo przewiduje bowiem kilka rodzajów spółek różniących się pod wieloma aspektami.
Konrad Piłat
Stan prawny na 26 lipca 2005 r.
Trudno tu o uniwersalne recepty. Należy bowiem brać pod uwagę bardzo różne kryteria. Przede wszystkim należy się zastanowić, czy przyszli wspólnicy godzą się na odpowiadanie majątkiem osobistym za zobowiązania wynikające z prowadzonej działalności. Jeśli żaden ze wspólników nie chce ponosić odpowiedzialności osobistej, to wybór jest ograniczony tylko do jednej z dwóch spółek kapitałowych (z o.o. lub akcyjnej).
Jednak spółki osobowe także mają wiele zalet, które mogą być ważne w przypadku mniejszych przedsiębiorstw. Po pierwsze, spółki cywilne i jawne o przychodach nieprzekraczających 800 000 euro nie mają obowiązku prowadzenia ksiąg rachunkowych. Obniża to koszty funkcjonowania jednostki. Po drugie, spółki te mogą skorzystać ze zryczałtowanych form opodatkowania. Po trzecie, nawet w przypadku opodatkowania na zasadach ogólnych wspólnicy spółek osobowych unikają podwójnego opodatkowania dochodów (występującego w przypadku spółek kapitałowych).
Warto więc dokładnie przeanalizować zalety i wady różnych form prawnych funkcjonujących w prawie polskim. Dotyczy to nie tylko osób, które dopiero planują rozpoczęcie działalności gospodarczej, ale także osób już ją prowadzących. Może się bowiem okazać, że warto pomyśleć o dokonaniu zmian organizacyjno-prawnych.
Podstawowe podziały i cechy poszczególnych spółek
Funkcjonujące w polskim systemie prawnym spółki można klasyfikować według różnych kryteriów. Dla przedsiębiorców zasadnicze znaczenie ma podział na spółki osobowe i kapitałowe.
Spółka osobowa czy kapitałowa?
Podstawowy wybór, którego powinny dokonać osoby planujące założenie spółki, związany jest z ich podziałem na spółki osobowe i spółki kapitałowe. Wielu przedsiębiorców planujących założenie małego bądź średniego przedsiębiorstwa błędnie przyjmuje, że w ich przypadku wchodzi w grę tylko założenie spółki osobowej. Obawiają się oni spółki z o.o. ze względu na większy stopień sformalizowania działalności czy też konieczność prowadzenia ksiąg rachunkowych bez względu na wielkość osiąganych przychodów. Jednocześnie zakładając przedsiębiorstwo, mało kto bierze pod uwagę jego ewentualne bankructwo i wynikające z tego skutki dla wspólników. Podobnie mało kto zastanawia się, czy w przypadku ujawnienia zaległości podatkowych spółki (czy zaległości innych wspólników związanych z działalnością spółki) będzie za nie odpowiadał. Wydaje się, że jeśli wszyscy przyszli przedsiębiorcy zadawaliby sobie powyższe pytania, liczba zakładanych spółek z o.o. byłaby znacznie wyższa. Obecnie bowiem prowadzenie niemal każdego przedsiębiorstwa obarczone jest pewnym ryzykiem. Aby nie odpowiadać za nie całym majątkiem osobistym, często warto ponieść nieco wyższe koszty funkcjonowania.