Wybierz najlepszy sposób zatrudnienia pracownika

Działalność gospodarcza jest formą zarobkowania dopuszczoną (i określoną) przez przepisy ustawy z dnia 19 listopada 1999 r. - Prawo działalności gospodarczej (Dz.U. nr 101, poz. 1178 z późn. zm.; ost. zm. Dz.U. z 2002 r. nr 115, poz. 995). Na gruncie jej przepisów za działalność gospodarczą uważa się wykonywanie w sposób zorganizowany i ciągły zarobkowej działalności wytwórczej, handlowej, budowlanej, usługowej oraz poszukiwania, rozpoznawania i eksploatacji zasobów naturalnych. Formą współpracy pomiędzy np. firmą a osobą prowadzącą działalność gospodarczą jest umowa dotycząca zasad i zakresu współpracy. Umowa ta pozwala stronom na zupełnie swobodne ustalenie wszelkich kwestii związanych z ich wzajemnymi rozliczeniami oraz obowiązkami, a z uwagi na fakt, iż zakłada kooperację dwóch równoprawnych podmiotów, jest najwygodniejsza. Oczywiście strony tego stosunku mogą łączyć również inne umowy, np. zlecenia, kupna-sprzedaży czy o dzieło. Najczęściej jednak wykorzystywana jest umowa współpracy dotycząca świadczenia określonych usług. Stanowi ona bowiem alternatywę w stosunku do umowy o pracę. Zawarcie pomiędzy stronami umowy o współpracę znacznie zmniejsza koszty zatrudnienia danej osoby. Omówienia wymagają jednak obowiązki stron związane z rozliczeniem takich umów. Zdecydowanie więcej obowiązków pojawia się po stronie osoby prowadzącej działalność, ponieważ staje się ona płatnikiem sama dla siebie (a to oznacza konieczność samodzielnego naliczania, pobierania i odprowadzania wszelkich zobowiązań podatkowych i ubezpieczeniowych), a co za tym idzie - zmuszona jest do prowadzenia rachunkowości. W sytuacji gdy przedsiębiorca rozlicza się z urzędem skarbowym na zasadach ogólnych, zobowiązany jest do prowadzenia książki przychodów i rozchodów albo pełnej księgowości. Wiąże się to albo z nakładem dodatkowej pracy, albo dodatkowych kosztów na zlecenie obsługi podatkowej innej jednostce. Przychód uzyskiwany w ten sposób podlega opodatkowaniu jako przychód należny, a nie już uzyskany, a to powoduje powstanie zobowiązania podatkowego od razu w momencie zawarcia umowy (a nie dopiero po uzyskaniu płatności). Pocieszający jest fakt, iż przedsiębiorca może uznać za koszty uzyskania przychodu wszelkie wydatki, jakie poniósł w celu uzyskania tego przychodu. Osoba prowadząca działalność gospodarczą może również potraktować jako koszt uzyskania przychodu wydatki faktycznie poniesione w związku z odbywaniem podróży służbowej w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, ale jedynie w wysokości diet ustalonych w omawianych wcześniej rozporządzeniach. Osoby prowadzące działalność gospodarczą mogą wliczać do kosztów uzyskania przychodu jedynie faktycznie poniesione koszty związane z noclegiem i przejazdem (nie można wliczać ryczałtów). Wszelkie takie wydatki muszą być udokumentowane rachunkami. Miesięczne zaliczki na poczet podatku dochodowego odprowadza sam zainteresowany do 20 dnia następnego miesiąca, a za listopad w podwójnej wysokości (jako zaliczkę za grudzień). Istnieje również uproszczona forma odprowadzania zaliczek, jednak obwarowana jest ona kilkoma zastrzeżeniami. Niezależnie od wyboru sposobu rozliczania się z urzędem, przedsiębiorca zobowiązany jest do złożenia stosownych deklaracji PIT-5 lub PIT-5P; ponadto wszyscy przedsiębiorcy są zmuszeni do złożenia rocznego zeznania PIT-36. Rozliczenie następujące na podstawie zryczałtowanej formy opodatkowania dokonywane jest na podstawie przychodu ewidencjonowanego lub karty podatkowej. Z opodatkowania ryczałtowego przychodów ewidencjonowanych może skorzystać ten, czyje obroty w roku poprzedzającym rok podatkowy nie przekroczyły określonej sumy. Specyfika tego opodatkowania polega na tym, że zastosowane stawki podatkowe są znacznie niższe, natomiast podmiot rozliczający się w ten sposób nie może skorzystać z możliwości odliczenia kosztów uzyskania przychodu.