Zgodnie z art. 3 ustawy z dnia 22 sierpnia 1997 r. o pracowniczych programach emerytalnych (t.j. Dz.U. z 2001 r. nr 60, poz. 623 i Dz.U. z 2002 r. nr 25, poz. 253), pracowniczy program emerytalny to zbiór dokumentów składający się z:

• zakładowej umowy emerytalnej zawartej między pracodawcą a załogą,

• umowy pracodawcy z zakładem ubezpieczeń, towarzystwem ubezpieczeń wzajemnych, z funduszem inwestycyjnym bądź statuty pracowniczych funduszy emerytalnych (dokumenty te określają warunki gromadzenia środków ze składek pracowników, przeznaczonych na wypłaty po osiągnięciu przez nich wieku emerytalnego albo po uzyskaniu uprawnień do renty z powodu niezdolności do pracy),

• pracowniczych umów emerytalnych.

Pracodawca, który chce zapewnić dodatkowy, stały, element dochodu po zakończeniu przez pracowników aktywności zawodowej, powinien wybrać formę realizacji programu emerytalnego (PPE) po rozeznaniu możliwości finansowych własnych i pracowników, a następnie zawrzeć umowę z instytucją finansową prowadzącą tę formę oszczędzania. Kolejnym etapem, po zawarciu umowy zakładowej, jest przystąpienie do sformułowania wzorów umów z poszczególnymi pracownikami (pracownicze umowy emerytalne).

Prawo do tworzenia PPE przysługuje każdemu pracodawcy, który zatrudnia co najmniej 5 pracowników. Jednak pracodawcy, którzy zatrudniają mniej niż 5 pracowników oraz (lub) prowadzą działalność na podstawie obligatoryjnego wpisu do rejestru lub ewidencji działalności gospodarczej nieprzerwanie od 3 lat, mogą zorganizować program, jeżeli zatrudniają co najmniej 3 pracowników.

Pracodawca prowadzący działalność na podstawie wpisu do rejestru lub ewidencji działalności gospodarczej może proponować pracownikom zawarcie zakładowej umowy emerytalnej dopiero po upływie roku od wpisania do rejestru lub ewidencji. Warunek ten nie dotyczy spółek prawa handlowego powstałych w wyniku przekształceń własnościowych w przedsiębiorstwach państwowych.