Opodatkowanie zachowku

Rozważanie na temat różnic pomiędzy zachowkiem a spadkiem jest szczególnie istotne w kontekście omówionych w następnym rozdziale kontrowersji wokół opodatkowania kwot otrzymywanych tytułem zachowku. Przede wszystkim należy podkreślić, że zachowku nie można utożsamiać ze spadkiem, choć jest to z istoty instytucja prawa spadkowego. Spadek jest to bowiem zbiór praw i obowiązków o charakterze majątkowym (art. 922 § 1 k.c.) należących do spadkodawcy w chwili śmierci i przechodzących na spadkobierców, zachowek zaś to tylko suma pieniędzy wartościowo powiązana z udziałem spadkowym. Ponadto uprawnieni do zachowku nie są spadkobiercami, choć możliwa jest taka sytuacja, że zostaną powołani do części spadku, którego wartość jest niższa od wartości przysługującego zachowku. Trudno jednak nie zauważyć, że instytucja zachowku łagodzi niedogodności ekonomiczne i dyskomfort psychiczny, jakie wywołać może decyzja spadkodawcy o pozbawieniu najbliższych udziału spadkowego. Prócz tego uprawnieni faktycznie partycypują w majątku spadkowym. Roszczenie uprawnionych o zapłatę zachowku jest bowiem skierowane do spadkobierców, dla których zachowek jest długiem spadkowym. Warto także wskazać, że spadkodawca pragnący sporządzić testament, a jednocześnie świadomy uprawnienia najbliższych krewnych do żądania zachowku może żądaniom tym wyjść naprzeciw w trojaki sposób: poprzez darowiznę, zapis testamentowy lub powołanie do części spadku - wartościowo odpowiadającemu zachowkowi.