Trzynastki w gospodarce i sferze budżetowej

Zakres osób uprawnionych do tych świadczeń oraz kryteria ich przyznawania powinny być określone w regulaminie wynagradzania, premiowania lub nagradzania. Jeżeli dany pracodawca zawarł układ zbiorowy pracy, to uprawnienia do trzynastek określa w tym układzie. Ostatnio coraz więcej pracodawców, również prywatnych, wykorzystuje przepisy obowiązujące w sferze budżetowej, dotyczące dodatkowego wynagrodzenia rocznego. Ponadto tworzone są fundusze nagród przeznaczanych na szybkie reagowanie na pozytywne zachowania pracownika, wykonanie nieplanowanych zadań, uchronienie zakładu pracy przed stratą, załatwienie intratnego kontraktu itp. Coraz częściej określone przez pracodawcę kwoty takiego funduszu przekazywane są kierownikom różnych szczebli, nawet majstrom i brygadzistom. Przyśpiesza to czas reakcji przełożonych na wyróżniające postawy pracowników, co ma duże znaczenie dla skuteczności całego systemu wynagradzania.