Ochrona pracy

Zatrudnianie młodocianych podlega szczególnej ochronie prawnej, obejmującej zarówno samo zatrudnienie, jak i odmienne uregulowanie pewnych elementów treści ich stosunku pracy. Warunki zatrudniania młodocianych normuje dział dziewiąty kodeksu pracy i związane z nim przepisy wykonawcze.

Podstawową przesłanką dopuszczalności zatrudniania młodocianych i to bez względu na formę prawną tego zatrudnienia jest posiadanie przez młodocianego zdolności do czynności prawnych. Różnica między granicami wieku wskazanymi w kodeksie cywilnym i kodeksie pracy jest celowa i zamierzona. Uwzględniając interesy młodocianych obywateli, a głównie przez wzgląd na ochronę ich zdrowia oraz rozwój fizyczny i intelektualny, podnosi się w przepisach prawa dolną granicę wieku dla zawierania jednego typu stosunków prawnych, jakimi są stosunki pracy, tzn. wyklucza w zasadzie zarobkowe zatrudnianie osób przed ukończeniem 15. roku życia, co jednak nie oznacza, że osoby te na płaszczyźnie prawa pracy nie mają ograniczonej zdolności do czynności prawnych. Od ogólnej zasady niedopuszczalności zatrudniania młodocianych przed ukończeniem 15. roku życia istnieją wyjątki. Przede wszystkim art. 22 § 3 k.p. dopuszcza możliwość nawiązania stosunku pracy przez osobę ograniczoną w zdolności do czynności prawnych oraz upoważnia ją do dokonywania czynności prawnych, które dotyczą tego stosunku. Kodeks cywilny wymaga zgody ustawowego przedstawiciela na zawarcie umowy przez osobę o ograniczonej zdolności do czynności prawnych. Kodeks pracy natomiast upoważnia jedynie tego przedstawiciela do żądania rozwiązania umowy o pracę, jeżeli realizacja tej umowy sprzeciwia się dobru młodocianego.

Zatrudnianie młodocianego w celu przygotowania zawodowego możliwe jest dopiero po osiągnięciu przez niego 15. roku życia, ukończeniu szkoły podstawowej i spełnieniu innych warunków. Przed ukończeniem 15. roku życia możliwość korzystania z osobistej pracy małoletniego jest ograniczona i może nastąpić na podstawie zlecenia, przy czym dopuszczalność takiego zatrudnienia małoletniego podlega kontroli ze strony jego ustawowych przedstawicieli lub wyznaczonych opiekunów.