Nowe zasady dokonywania odliczeń i zwrotu VAT

Zwrot pośredni i bezpośredni

Ustawa o VAT nie definiuje pojęcia zwrotu podatku. Na podstawie całokształtu regulacji prawnopodatkowych można zdefiniować je jako uprawnienie podatników do otrzymania określonej kwoty od organu podatkowego w przypadkach i na zasadach wynikających z przepisów prawa podatkowego. Co najważniejsze, kwota ta nie jest zarazem nadpłatą, czyli podatkiem wpłaconym nienależnie lub w kwocie wyższej od należnej.

Zwrot na rzecz podatnika może obejmować całą kwotę podatku naliczonego w okresie rozliczeniowym. Ma to miejsce w sytuacji, gdy w ogóle nie występuje podatek należny lub tylko część tej kwoty, odpowiadającej ujemnej różnicy pomiędzy podatkiem należnym a naliczonym (zob. H. Litwińczuk, Prawo podatkowe podmiotów gospodarczych, Wydawnictwo Konieczny i Kruszewski, Warszawa 1996, s. 269).

Zwrot różnicy podatku dotyczy wyłącznie podatników zarejestrowanych i zarazem nie korzystających ze zwolnienia w podatku od towarów i usług. Występuje on w sytuacji, gdy podatnik deklaruje nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym w danym okresie rozliczeniowym. Natomiast zwrot podatku może, w przypadkach określonych przepisami odrębnymi, dotyczyć także podmiotów nie będących podatnikami podatku VAT.

Zasady zwrotu różnicy podatku określone zostały w art. 21 ustawy o VAT i znajdują zastosowanie w sytuacji, gdy kwota podatku naliczonego w okresie rozliczeniowym jest wyższa od kwoty podatku należnego. Zwroty podatku od towarów i usług mogą być dwojakiego rodzaju: