Uchwała składu siedmiu sędziów SN z 30 września 1996 r., sygn. III CZP 85/96

Poręczyciel nie może uchylić się od skutków prawnych swego oświadczenia woli z powodu błędu wywołanego podstępnie przez dłużnika co do jego wypłacalności w dacie poręczenia.

Uzasadnienie

Powód, Edward S., wnosił o umorzenie egzekucji prowadzonej przeciwko niemu przez komornika Sądu Rejonowego w Wodzisławiu Śląskim w sprawie z wniosku pozwanego Banku (...) SA w K. – Oddziału w W.Ś., sygn. akt (...) zaopatrzonego w oświadczenie tego Banku, że oparte na nim roszczenie jest wymagalne (art. 53 ust. 2 Prawa bankowego). Dalsze żądania dotyczyły zasądzenia kosztów procesu i zabezpieczenia powództwa.

W uzasadnieniu pozwu powód przytoczył, że 15 marca 1991 r. udzielił nieodpłatnego poręczenia na wekslu in blanco za kredyt udzielony przez pozwany Bank Leopoldowi K. w wysokości 400 000 000 zł (w walucie wówczas obowiązującej). Poręczenie zostało udzielone do wysokości 800 000 000 (starych) zł. Bank udzielił kredytobiorcy kredytu krótkoterminowego na czas od 15 marca 1991 r. do 25 marca 1991 r., zabezpieczonego przez kredytobiorcę przelewem wierzytelności na Bank w łącznej wysokości 427 792 000 (starych) zł, w tym wobec: Handlu Hurtowego L. (...) – Piotr L. w B. B. do wysokości 331 208 000 (starych) zł i Przedsiębiorstwa Produkcji Różnej R. (...) – Spółka z o.o. w U. do wysokości 96 584 000 (starych) zł. Udzielenie przez powoda poręczenia wekslowego nastąpiło w przekonaniu – jak to wynika z dalszych twierdzeń pozwu – że ustanowienie przez kredytobiorcę zabezpieczenia kredytu w postaci przelewu wierzytelności odpowiadało co do wysokości zabezpieczenia stanowi rzeczywistemu. Poręczenie zaś powoda miało znaczenie drugoplanowe. Później okazało się, że zakres ustanowionego zabezpieczenia w postaci przelewu wierzytelności rażąco odbiega od stanu rzeczywistego, co zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w W.Ś. z 22 marca 1993 r., sygn. akt (...), skazującym kredytobiorcę Leopolda K.

Powód 7 maja 1991 r. złożył w pozwanym Banku pismo zawierające oświadczenie o uchyleniu się od skutków prawnych swojego oświadczenia woli (art. 86 § 2 k.c.). Ponadto powód podnosił, że pozwany weksla nie wypełnił. Weksel ten zatem nie zawiera oznaczenia sumy wekslowej i terminu płatności.