Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z 4 grudnia 1998 r.

Według art. 8 Prawa wekslowego, rzekomy przedstawiciel – tj. ten, kto złożył podpis na wekslu w cudzym imieniu lub jako organ osoby prawnej, nie mając do tego umocowania – sam odpowiada wekslowo, zgodnie z treścią złożonego oświadczenia woli, chyba że jego kontrahent wiedział o braku umocowania.

Uzasadnienie

W pozwie z 15 maja 1996 r. Bank Zachodni SA – I Oddział w G. – następca prawny G. (...) Banku Gospodarczego SA – wniósł o wydanie przeciwko Mirosławowi M. i Zenonowi G. nakazu zapłaty kwoty 15 000 zł na podstawie trzech dołączonych do pozwu weksli własnych. Wydanym 30 maja 1996 r. nakazem zapłaty Sąd Rejonowy zasądził od obu pozwanych solidarnie 15 000 zł. Po rozpoznaniu zarzutów Zenona G. Sąd Rejonowy wyrokiem z 28 maja 1997 r. utrzymał w stosunku do niego wymieniony nakaz zapłaty w mocy. Apelacja Zenona G. od wyroku Sądu Rejonowego została oddalona przez Sąd Wojewódzki wyrokiem z 2 października 1997 r.

U podstaw wyroku Sądu Wojewódzkiego leżą następujące ustalenia: 18 września 1991 r. G. (...) Bank Gospodarczy udzielił Mirosławowi M. kredytu w kwocie 150 000 000 (starych) zł. Dla zabezpieczenia tego kredytu Mirosław M. wręczył G. (...) Bankowi Gospodarczemu 17 września 1991 r. trzy weksle in blanco, podpisane przez siebie w charakterze wystawcy oraz opatrzone na przedniej stronie pieczęcią: i wzmianką obok pieczęci oraz podpisem Zenona G., prezesa zarządu wymienionej Spółki. Do przekazanych Bankowi weksli in blanco dołączone były dwie deklaracje wekslowe, jedna podpisana przez Mirosława M., a druga przez Zenona G. jako prezesa Spółki D. (...). Deklaracja podpisana przez Mirosława M. upoważniała Bank do wypełnienia otrzymanych blankietów wekslowych w każdym czasie na sumę odpowiadającą zadłużeniu Mirosława M. w Banku, łącznie z odsetkami, prowizją i kosztami, jak również do określenia daty płatności weksli według swego uznania. Deklaracja zaś, na której złożył podpis Zenon G., wyrażała wolę poręczenia wekslowego za zobowiązania Mirosława M., istniejące i mogące powstać w przyszłości, z tytułu wystawienia weksli, do kwoty 150 000 000 (starych) zł. Wezwana do spłacenia kredytu, wobec niezwrócenia go w terminie przez Mirosława M., Spółka D. (...) odmówiła zapłaty, podnosząc – jak się okazało zasadnie – że zgodnie z § 14 umowy Spółki, do składania oświadczeń i podpisywania dokumentów w jej imieniu wymagane jest współdziałanie dwóch członków zarządu albo jednego członka zarządu i prokurenta. Strona powodowa najpierw wszczęła przeciwko Zenonowi G. egzekucję na podstawie wystawionego przez siebie bankowego tytułu wykonawczego – mimo niewypełnienia otrzymanych weksli in blanco – i dopiero po jej umorzeniu przez Sąd Apelacyjny wyrokiem z 13 września 1995 r. wypełniła te weksle, wpisując, między innymi, jako datę wystawienia a jako datę płatności oraz kwoty, których łączna wysokość przewyższa 15 000 zł (nadwyżki ponad 15 000 zł powodowa Spółka dochodziła w postępowaniu nakazowym jedynie od Mirosława M. i wydany 30 maja 1996 r. nakaz zapłaty uwzględnił żądanie pozwu także w tym zakresie).