Sposoby na VAT

Sposoby na VAT

Artur Szymiczek

Stan prawny na 22 maja 2001 r.

Przepisy ustawy o VAT nie tylko nakładają na podatników określone obowiązki, ale też przyznają im pewne uprawnienia. Aby umiejętnie korzystać z tych uprawnień, unikać sankcji i w rezultacie oszczędzić na podatku, należy poznać podstawowe zasady funkcjonowania VAT. W wielu przypadkach mamy bowiem możliwość wyboru sposobu postępowania i tylko od trafności podjętej przez nas decyzji zależy, czy osiągniemy zamierzony efekt, czy też nie.

Istnieje też wiele problemów, których nie można rozwiązać, opierając się wyłącznie na przepisach. Właściwy „sposób na VAT” można w takich przypadkach odnaleźć sięgając do orzecznictwa NSA i SN oraz wyjaśnień Ministerstwa Finansów.

W 2001 r. obowiązek rozliczania podatku VAT obejmie wiele osób, które dotąd z uwagi na niewielkie rozmiary prowadzonej działalności korzystały ze zwolnienia z tego podatku. „Poradnik” ten z pewnością przyda się wszystkim „świeżo upieczonym” podatnikom, którzy dopiero uczą się poruszać w systemie VAT.

Jak wybrać zwolnienie z VAT?

O tym, kto jest podatnikiem VAT, decyduje art. 5 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz.U. nr 11, poz. 50 z późn. zm.; ost. zm. Dz.U. z 2001 r. nr 39, poz. 459) – zwana dalej ustawą o VAT. Zgodnie z tym przepisem, podatnikami są osoby prawne, osoby fizyczne oraz jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej (np. spółki cywilne, osobowe spółki handlowe) wykonujące we własnym imieniu i na własny rachunek czynności będące przedmiotem opodatkowania VAT (wymienione w art. 2 tej ustawy), w okolicznościach wskazujących na zamiar ich wykonywania w sposób częstotliwy, nawet jeżeli zostały wykonane jednorazowo, także wówczas, gdy polegały na jednorazowej sprzedaży rzeczy w tym celu nabytej. Jak wynika z tej definicji, aby zostać podatnikiem VAT, niekoniecznie trzeba prowadzić działalność gospodarczą. Wystarczy dokonać jakiejkolwiek sprzedaży towarów lub świadczenia usług w okolicznościach wskazujących na zamiar częstotliwego wykonywania tych czynności (np. wynajęcia lokalu czy wydzierżawienia gruntu, będącego składnikiem „prywatnego” majątku, nie związanego z prowadzoną działalnością gospodarczą).